Bacteriën zijn goede studieobjecten voor evolutionisten. De eencellige wezentjes planten zich snel voort. Gemiddeld krijg je elke 20 minuten een verdubbeling van de populatie. Je kunt dus binnen korte tijd de evolutie over meerdere generaties bestuderen, zoals resistentie tegen antibiotica. Maar… is dat wel evolutie?
Een team van Harvard (VS) heeft onlangs een leuk filmpje online gezet.1 Hierin zie je een hele grote kweekbak (petrischaal) voor bacteriën van 60 centimeter bij 1,20 meter. De voedingsbodem is geïmpregneerd met antibiotica: aan de korte randen zit niets, dan een verticale strook met een beetje antibiotica, en elke volgende strook heeft een tien keer hogere antibioticaconcentratie (tot 1000 in de middelste strook).
In de versnelde (time-lapse) video is te zien hoe een bacteriekolonie aan de beide randen wordt ingebracht. Ze gaan groeien totdat ze bij de strook met antibiotica komen. Daar stoppen de bacteriën netjes, want door de antibiotica kunnen ze niet in de volgende zone komen. Totdat… enkele van de bacteriën een mutatie ontwikkelen. Ze zijn resistent geworden voor die bepaalde concentratie antibiotica. Dat gaat zo bij elke nieuwe zone: de groei stopt, tot een bacterie resistentie ontwikkelt. Evolutie in de praktijk!? Nou, niet dus. De mutaties die ervoor zorgen dat de bacteriën in hogere concentraties antibiotica kunnen overleven, waren namelijk al in de populatie aanwezig. Er is geen nieuwe informatie bij gekomen.
De vooruitgang is ook niet echt een verbetering. Hoewel de mutanten inderdaad kunnen overleven in de normaal gesproken dodelijke antibiotica, komt dat doordat ze minder gezond zijn geworden dan hun soortgenoten. De mutatie die ervoor zorgt dat ze resistent zijn, schakelt namelijk ook essentiële functies uit die de bacterie nodig heeft om te overleven. Wanneer je de mutanten weer terug zou brengen in de oorspronkelijke populatie, zul je zien dat ze het heel snel tegen hun soortgenoten afleggen.
Je kunt deze kennis gebruiken om resistente bacteriën te bestrijden: door juist minder antibiotica te gebruiken planten de niet-resistente bacteriën zich sneller voort, waardoor ze de resistente vormen al snel verdringen.
Bron: https://www.youtube.com/watch?v=F_hXOSe-7aU
Dit artikel is met toestemming overgenomen van de website van Weet Magazine. Het originele artikel is hier te vinden.
