De Bijbel vertelt een geschiedenis en, zoals in elke geschiedenis, is daarbij de volgorde van gebeurtenissen van belang voor de samenhang. Met andere woorden, chronologie is theologie. Bijvoorbeeld de fysieke dood en opstanding van Christus vinden plaats na – en als het antwoord op – het probleem dat door de zonde van Adam werd geïntroduceerd. Meer subtiele theologische argumenten steunen ook op chronologie. In Galaten 3 en Romeinen 4 argumenteert Paulus theologisch over het belang van het geloof, en wel op basis van de chronologische prioriteit van Abraham boven Mozes. Het betoog van Paulus vereist niet dat de chronologie wordt gekwantificeerd, toch geeft hij een absoluut getal (Galaten 3.17) dat niet rechtstreeks in het Oude Testament wordt gegeven, maar wordt berekend uitgaande van de chronologische gegevens. De benadering van Paulus past bij wat we in het Oude Testament vinden. Schijnbaar overbodige chronologische informatie wordt gegeven (bijvoorbeeld Arphaxad werd geboren ‘twee jaar na de zondvloed’ – Genesis 11:10), die echter van vitaal belang blijkt om de absolute chronologie van de geschiedenis van de mens te kunnen bepalen.
Algemene zorg voor juiste datering
Verschillende tekstuele onzekerheden en andere factoren maken dat er geen volledig nauwkeurige Bijbelse chronologie is vast te stellen, toch was door de eeuwen heen het streven om een absolute chronologie te construeren, een voortdurende zorg van gelovigen, waaronder de hervormer Maarten Luther. In tegenstelling tot veel moderne Bijbelse tijdlijnen, startten deze oudere chronologieën niet bij Abraham, maar gebruikten ze de chronologische gegevens in de eerste hoofdstukken van Genesis om jaartallen te schatten voor de zondvloed en Adam.
Wat gebeurt er wanneer we de chronologische theologische methode van Paulus toepassen op vraagstukken van de oorsprong? De mensen en de fysieke dood zijn beide prominent aanwezig in de Bijbelse geschiedenis en worden gericht op hèt centrale punt: het kruis en de opstanding van Christus. Wat is het verband tussen wat de Bijbel zegt over mensen en de fysieke dood en de gegevens over de mensheid en dood buiten de Bijbel?
Adam en de fossielen
Hominine-fossielen bestaan (en met een enorme diversiteit). Ze zijn niet de uitvinding van een evolutionaire samenzwering en ze zijn, uiteraard, dood. Hoe verhouden deze fossielen zich tot Adam? Neem de Neanderthalers. In de evolutionaire chronologie stierven ze ongeveer 25.000 jaar geleden uit, maar ze lieten bewijs na van een ontwikkelde cultuur, inclusief kleding en graven van hun doden met artefacten, vermoedelijk voor gebruik in een hiernamaals. Zelfs meer verre homininen zoals Homo erectus (2 miljoen jaar geleden volgens evolutionaire chronologie) lijken een vergelijkbare anatomie en vergelijkbare vermogens te hebben als de moderne mens, zoals het bewust gebruik van vuur en geavanceerde gereedschapsfabricage.
Gods intrinsieke beeld
In de Bijbel wordt de mensheid niet gedefinieerd in termen van een moderne wetenschappelijke soortindeling (Homo sapiens) maar als gemaakt naar het beeld van God (Genesis 1.26-27). Adam, ‘de eerste mens’ (1 Korinthiërs 15: 45, 47) is gemaakt naar het beeld van God, maar wie is er nog meer opgenomen in deze Bijbelse definitie van de mensheid? Als Adam er één was van een bestaande populatie hominini schepsels, dan is zijn beeld-van-Godheid niet iets dat vanaf het begin van zijn bestaan intrinsiek is aan zijn identiteit, maar op een gegeven moment aan hem toegevoegd werd toen God hem koos en (willekeurig) hem beveelt om deze nieuwe status te hebben. Als het beeld van God individueel wordt gegeven door een goddelijk bevel, hoe kan ik dan weten of ik, of mijn buurman, die status ook deelt, aangezien ik niet ingewijd ben in de verordeningen van God? Evenzo, als Adam het representatieve hoofd van de mensheid is, wie behoren dan bij de mensheid die hij vertegenwoordigt?
Gelukkig maakt de Bijbel duidelijk dat onze verbinding met Adam een objectieve fysieke basis heeft. Genesis 5:1-3 vertelt ons dat de identiteit van Adam wordt gedeeld met zijn fysieke afstammelingen. Met andere woorden, Bijbels gezien, betekent mens-zijn, een afstammeling van Adam zijn.
Wat betekent dat voor onze Neanderthaler-voorouders? Het antwoord hangt af van de chronologie: waren ze er vóór of na Adam? Als ze daarvoor niet menselijk waren, is het moeilijk om hun schijnbaar spiritueel gedrag te verklaren. Bovendien suggereert DNA-bewijs dat ze zijn gekruist met onze eigen moderne menselijke soort Homo sapiens en zijn de meeste Europeanen en Aziaten tegenwoordig afstammelingen van deze kruising. Als Neanderthalers geen mens waren, zijn velen van ons die dit artikel lezen de vrucht van bestialiteit van onze voorouders.
Erger nog, aangezien Homo sapiens ongeveer 200.000 jaar bestaat (volgens de evolutionaire chronologie), zou een meer recente Adam betekenen dat de meeste mensen vandaag niet zijn nakomelingen kunnen zijn, niet het beeld van God dragend en niet deel van de menselijke stamboom waar Jezus de Verlosser van uit ging (Lucas 3:23-37). Deze theologische beperkingen vereisen dat we Adam verder terugbrengen in de relatieve chronologie van mensachtigen. Maar een Adam 200.000 jaar geleden (Homo sapiens) laat staan 2 miljoen jaar geleden (Homo erectus) is onmogelijk te verzoenen met de absolute chronologie van de Bijbel.
Overwegingen over de dood
Een overeenkomstige conclusie kan getrokken worden als we nadenken over de menselijke fysieke dood. Het Nieuwe Testament is duidelijk dat het fysieke lijden en de dood van Christus gekoppeld zijn aan betaling voor de zonde (bijvoorbeeld Kolossenzen 1:22, 1 Petrus 2:24). Op dezelfde manier is de fysieke opstanding van Christus een overwinning op de fysieke dood als vijand (1 Korinthiërs 15:26). Dus, in onze Bijbelse chronologie, moet de fysieke dood van de mens na de zonde van Adam komen. Hoe we de (dode) hominine fossielen classificeren, is daarom nogal belangrijk. Als Homo erectus menselijk is en de evolutionaire datering niet wordt betwist, dan moet de Bijbelse chronologie zich uitstrekken naar een onhoudbaar scenario van een Adam twee miljoen jaar geleden.
Een recentere, Bijbels plausibele datum voor een Adam, die nog geen dood kende (bijvoorbeeld tot 10.000 jaar geleden), leidt tot verschillende moeilijkheden als we vasthouden aan de evolutionaire chronologie. In dit scenario leeft de geen dood kennende Adam naast andere Homo sapiens (zoals zijn ouders) die fysiek, emotioneel en intellectueel identiek zijn aan hem. Waarom zou het lijden aan een terminale ziekte een verschrikkelijk kwaad zijn in Adam (alleen ervaren nadat hij zondigt), maar hetzelfde leed bij zijn ouders neutraal zijn in moreel opzicht?
Onverenigbaar
Toepassing van de theologisch-chronologische methode van Paulus op de oorsprong leidt tot de conclusie dat de chronologie van de evolutionaire geschiedenis (inclusief de datering) niet te verenigen is met de chronologie (relatief en absoluut) van de Bijbel. Wetenschappelijk gezien levert dat ons werk op. We moeten wetenschappelijke modellen ontwikkelen die een (niet weg te redeneren) verklaring geven van de geschiedenis van de aarde (inclusief gegevens die de hoge leeftijd aangeven) binnen een kader dat consistent is met de chronologie van de Bijbel. Dat is een belangrijke actuele taak, die beslist de moeite waard is omdat het kunnen vasthouden aan de chronologie van de Bijbel belangrijk is bij de verdediging van het geloof.
Natuurlijk kwaad
Het hoofdprobleem waarmee we worden geconfronteerd, is het probleem van natuurlijk kwaad. Het is begrijpelijk (en terecht) dat mensen een verband zien tussen de schepping en het karakter van de Schepper. Dus voor iemand als Steven Fry is botkanker bij kinderen niet consistent met een God die goed is. Opnieuw is het antwoord daarop om de juiste chronologie te gebruiken. De wereld die God ‘zeer goed’ verklaarde (Genesis 1:31) – zijn eigen karakter (Psalm 119:68) weerspiegelend – omvatte niet kanker en dood. Dergelijk lijden kwam de wereld binnen na de zonde van Adam. Maar die chronologie botst met de evolutionaire geschiedenis waarin lijden en dood altijd al aanwezig zijn geweest. Welk probleem wil je liever hebben: God als de auteur van alle lijden, of de uitdaging om een alternatief wetenschappelijk model van de geschiedenis van de aarde te ontwikkelen?
Ons begrip van zonde wordt ook beïnvloed door de chronologie van de oorsprong die we aannemen. In de evolutionaire geschiedenis zijn hominini altijd gewelddadig, promiscue en sommigen, zonder twijfel, homoseksueel geweest. Als Adam iemand was die naast een dergelijke populatie leefde in een zondeloze perfectie, dan zou hij zich met recht kunnen afvragen waarom hij, als het beeld van God, het oordeel zou verdienen als hij zich met dergelijk gedrag zou bezighouden, terwijl dezelfde acties in zijn anatomisch identieke buren geen moreel gevolg hebben. En waarom zou het verkeerd zijn voor Adam om Gods geweld in de schepping te verbeelden? Met de verkeerde chronologie wordt het evangelie een onsamenhangende boodschap van God die me redt van hoe hij mij heeft gemaakt.
Onze uniciteit
De menselijke identiteit staat ook op het spel. Als Adam en andere fysiek identieke mensachtigen zouden kunnen bestaan zonder het beeld van God te zijn, hoe kan dit dan vandaag de dag fundamenteel zijn voor onze menselijke identiteit? Menselijke uniciteit als het beeld van God wordt een puur spirituele eigenschap die geen verband houdt met hoe we zijn gemaakt. En het gegeven dat dezelfde taal wordt gebruikt over onze seksuele identiteit als mannelijk of vrouwelijk (Genesis 1:27, 5:1-2), laat dan ook niet zien dat de menselijke seksualiteit is geworteld in hoe we zijn gemaakt. Een dergelijke conclusie ondermijnt ons vermogen om de hedendaagse transgenderideologie uit te dagen. Het is dus echt van belang om uit te gaan van de juiste chronologie van de oorsprong!
Dit artikel is de vertaling van een samenvatting van de brochure ‘Adam or death: which came first?’ (Adam of dood: wat kwam eerst?) dat verkrijgbaar is bij de Biblical Creation Trust (http://www.biblicalcreationtrust.org/resources-booklets.html).
Dit artikel is met toestemming overgenomen van de website van Evangelicals Now. Het originele artikel is hier te vinden.
