De ark van Noach, komkommertijd en (het uit)beelden van geweld en dood

Gisteren besprak ik een Playmobil-ark.¹ Ik was daarbij zowel positief als negatief. Ik was vooral kritisch op de onrealistische voorstelling van de ark, zoals Playmobil deze voorstelt. Zoals de gewoonte begint te worden duikelden sceptici en critici over de bespreking heen. Hieronder wil ik inhoudelijk reageren op de tegenwerpingen. 

Verschillende arken

Een scepticus reageert op de bespreking. Hij schrijft:

“Op basis van de specificaties voor de ark in de bijbel [sic], kun je wel honderd verschillende arken bouwen. Er wordt vaak, volledig onterecht, gedaan alsof het kraakhelder is hoe de ark eruit heeft gezien.”

De scepticus heeft, als het gaat om de detailweergave van de ark, gelijk. De Bijbel geeft een summiere beschrijving hoe de ark van Noach er precies uit gezien heeft. Het is ook daarom dat de weergave van de ark door Answers in Genesis² anders is dan die van het BibelCenter Minden³ , en weer anders dan die van Creation Ministries International⁴ Qua details is de Schrift dus summier over hoe de ark er precies uitgezien heeft. Toch staan er op basis van de beschrijving een aantal zaken vast. Ten eerste was het object een ark. Ark komt van het Latijnse woord arca, letterlijk vertaald is dat doos of kist.^{5 6}. Ten tweede was de ark van (gofer)hout.^{7 8} Ten derde was de ark een groot vaartuig, uitgaande van een el van minimaal 45 centimeter⁹ was de ark minimaal 135 meter lang, 22 meter breed en 13 meter hoog. Ten vierde had de ark één venster en één deur.¹⁰ Ten vijfde was de ark opgedeeld in verschillende hokken of ‘kameren’ (SV) en had het drie verdiepingen.¹¹ Als het gaat om de details is variatie mogelijk, maar van het bovenstaande kan niet afgeweken worden als we de ark van Noach bijbelgetrouw willen natekenen of bouwen. Deze opsomming sluit in ieder geval de weergave die Playmobil hier gebruikt uit.¹²

Sprookje

In de bespreking sprak ik de hoop uit ongelovige ouders de Bijbel zullen pakken om hun kinderen, die vragen hebben over dit speelgoed, de geschiedenis van Noach uit te leggen. Een medestander schrijft:

“Probleem is alleen dat ongelovigen het als sprookje beschouwen, en zelf een verhaal opdissen in plaats van naar de bijbel [sic] te grijpen.”

Ik denk dat dit een verwachting kan zijn, maar als deze ongelovige ouders hun kinderen goed voor willen lichten zullen ze hen vertellen dat dit een gebeurtenis uit de Bijbel is en deze geschiedenis zo goed mogelijk navertellen.

Mythe

Een scepticus geeft aan dat de geschiedenis van de zondvloed een mythe is die je niet letterlijk op zou moeten vatten. Dat zou ook gelden voor de geschiedenis van Eva en de slang. Het was in ieder geval de intentie van de auteur van Genesis om óók geschiedenis door te geven. De scepticus zal daar zeker anders over denken en deze intentie verwerpen of in ieder geval in strijd achten met de naturalistische wetenschap. Maar dat doet niets af van de auteursintentie. Creationisten willen graag deze auteursintentie volgen, omdat zij de Schriften (óók Genesis) zien als het (onfeilbare) Woord van God.¹³ Genesis heeft dus niet alles weg¹⁴ van een mythe of sprookje, maar is bedoeld om óók geschiedenis door te geven.¹⁵

Puzzel

Een scepticus adviseert om de kinderen een puzzel te laten maken van Marius van Dokkum.¹⁶ Het wordt niet duidelijk waarom de scepticus een vijfjarige deze puzzel wil laten maken. De puzzel lijkt niet in overeenstemming met de geschiedenis van de zondvloed, maar daarover later meer. Ik zou de kinderen liever een andere puzzel adviseren, een product van Ravensburger uitgegeven door Ülljo: ‘De grote vloerpuzzel‘. Deze puzzel is verkrijgbaar in onze webshop.¹⁷

Komkommertijd

Een criticus geeft aan dat de bespreking gemaakt is om de komkommertijd te vullen. Met komkommertijd wordt een bepaalde periode van het jaar bedoeld waarin weinig nieuws te melden is.¹⁸ Dit geldt echter niet voor deze bespreking en Logos Instituut in het algemeen. Bij Logos Instituut is er eigenlijk nooit komkommertijd, er zijn altijd weer nieuwe (en oudere) zaken waar over geschreven of gesproken kan worden.¹⁹ In de zomer hebben we bijvoorbeeld een programma op De Betteld.²⁰ Wat deze bespreking aangaat is dit een onderdeel van het project ‘De basisschool op weg naar 2021’.²¹ In dit project inventariseren we kindermateriaal op het gebied van schepping, zondeval, zondvloed en spraakverwarring. Uiteraard ook materiaal dat evolutionair getint is. We hopen zo uiteindelijk een goed beeld te hebben van het materiaal dat er is en met welk materiaal onze kinderen verantwoord kunnen gebruiken. Van zowel Playmobil²² als LEGO²³ hebben we besprekingen gemaakt, ander speelgoed zal volgen. Wanneer dit materiaal bij het creationistische wereldbeeld past hopen we het ook aan te bieden in onze webshop of anderszins.

Drijvende lijken

Een scepticus meent dat als de ark realistisch moet worden afgebeeld, dat dit dan ook geldt voor de gevolgen van de zondvloed. Hij stelt voor om ook de dood van de mensen van de eerste wereld (een gevolg van de zondvloed) weer te geven of uit te beelden. Beelden beklijven heel lang, zeker bij kinderen. Als er primitieve arken worden nagemaakt dan zal een kind dat zijn leven lang bij blijven. Bewust of onbewust zet dat ook een stempel op de betrouwbaarheid van de geschiedenis van de zondvloed, terwijl dit niet nodig is (zie hierboven). Een ark volgens de juiste afmetingen, maakt vragen als ‘Hoe pasten alle dieren op de ark?’ en ‘Kon de ark de zondvloed wel overleven?’ minder urgent. De Bijbel is echter summier als het gaat om welke mensen er allemaal stierven en hoe deze er precies uit zagen op het moment dat zij stierven of zelfs na hun sterven. Er wordt aangegeven dát al het, door de neus ademende, landleven stierf. Vermoedelijk, maar dat staat niet in de Bijbel, heeft Noach van al deze ellende niets gezien, want God zelf sloot de deur. We moeten onze kinderen zeker niet met dergelijke taferelen in aanraking brengen als de Schrift dat ook niet doet. Wel kunnen we onze kinderen door middel van de geschiedenis van Noach en de ark leren wat de gevolgen zijn van de zonde: de dood. Maar altijd ook de andere kant daarbij voegen, namelijk dat er redding mogelijk is vanwege het verzoenende offer van Christus, Gods Zoon. Gaan we door met zondigen zonder ons geborgen te weten in het bloed van Christus dan zal het slecht met ons aflopen, maar er is genade bij God alleen. De geschiedenis van Noach en de ark heeft namelijk twee kanten: straf op de zonde én genade. Als ongelovige (en gelovige) ouders hun kinderen dát voor kunnen houden dan is dat de winst van de Playmobil-ark. Naast dat we niet in een mineur moeten eindigen is het onverstandig om kinderen te laten spelen met en te laten kijken naar veel dood en geweld. Er is in Nederland niet voor niets en zeer terecht een Kijkwijzer opgericht om het zien van dit soort uitwassen door kinderen tegen te gaan.²⁴

Literatuur

• Answers in Genesis, 2017, Journey through the Ark Encounter (Green Forest: Master Books), Third printing.
• Batten, D., Catchpoole, D., Wieland, C., Sarfati, J., 2009, Hoe bestaat het! 60 vragen over schepping, evolutie en de Bijbel (Utrecht: De Banier).
• De Bijbel, Genesis.
• Boyd, S.W., Snelling, A.A., 2017, Grappling with the Chronology of the Genesis Flood (Green Forest: Master Books), Fourth printing.
• Lovett, T., 2006, Which cubit for Noah’s Ark?, Technical Journal 20 (3): 71-77.
• Lovett, T., 2017, Noah’s Ark. Thinking outside the box (Green Forest: Master Books), Fourth printing.
• Mortenson, T., Ury, T.H., (Eds.), 2009, Coming to grips with Genesis. Biblical authority and the age of the earth (Green Forest: Master Books), Second printing.
• Paul, M.J., 2019, Oorspronkelijk. Overwegingen bij schepping en evolutie (Apeldoorn: Labarum Academic), Derde, aangevulde druk.

1. https://logos.nl/playmobil-heeft-de-ark-van-noach-nagebouwd/.
2. Zie voor een impressie Answers in Genesis 2017. Voor een verantwoording van de keuze voor deze vorm zie Lovett 2017.
3. Zie voor een bespreking van dit museum: https://logos.nl/een-bijbelmuseum-in-het-hart-van-duitsland-de-moeite-van-het-reizen-waard/.
4. Zie voor een afbeelding Hoe bestaat het, p.183 (Batten et al. 2009), ook verkrijgbaar in onze webshop: https://webshop.logos.nl/winkel/doelgroep/bovenbouw-middelbare-school/hoe-bestaat-het/.
5. https://nl.glosbe.com/la/nl/arca.
6. Dit wordt ook erkend door een andere scepticus die hierop reageerde.
7. http://www.bijbelaantekeningen.nl/files/subject?1925.
8. En niet van plastic, zoals een andere scepticus op onze Facebookpagina spottend liet weten.
9. Over de precieze lengte van de ‘el’ is discussie. Zie Lovett 2006.
10. Hoe dat venster er precies uitzag daar is discussie over, maar dát er één venster was daar is de Schrift helder over. Zie Genesis 6 : 14-16.
11. Zie Genesis 6 : 14-16.
12. Zie nogmaals mijn bespreking: https://logos.nl/playmobil-heeft-de-ark-van-noach-nagebouwd/.
13. Voor een uitgebreidere behandeling van de historiciteit van Genesis zie bijvoorbeeld Boyd & Snelling 2017, Mortenson & Ury 2009 en Paul 2019. Het laatstgenoemde boek is ook te koop in onze webshop: https://webshop.logos.nl/winkel/producttype/boeken/oorspronkelijk-overwegingen-bij-schepping-en-evolutie-3e-druk/.
14. Zoals een scepticus laat weten op onze Facebookpagina.
15. Uiteraard is Genesis geen geschiedenisboek in de moderne zin van het woord, maar heeft het meerdere lagen van betekenis (viervoudige Schriftzin).
16. Zie bijvoorbeeld: https://www.bol.com/nl/p/puzzel-marius-van-dokkum-de-ark-van-noach-100st/9200000103286009/.
17. https://webshop.logos.nl/winkel/producttype/puzzels/grote-vloer-puzzel/. Zie hier voor de bespreking ervan: https://logos.nl/een-puzzel-met-een-waarheidsgetrouwe-ark/.
18. https://nl.wikipedia.org/wiki/Komkommertijd.
19. Een scepticus geeft dat ook aan in reactie op deze opmerking.
20. Zie: https://logos.nl/evenement/.
21. https://webshop.logos.nl/winkel/producttype/projecten/de-basisschool-op-weg-naar-2021/.
22. https://logos.nl/playmobil-laat-mensen-samenleven-met-dinos/.
23. https://logos.nl/lego-laat-dinos-samen-met-mensen-leven/.
24. https://www.kijkwijzer.nl/invloeden/page86.html.