De vluchtelingenkwestie houdt velen bezig. Een politieke oplossing lijkt moeilijk te vinden, en met die vraag wil ik me in dit artikel ook niet bezighouden. Waar ik het vooral over wil hebben, is hoe we als medemens, als christen omgaan met de vluchtelingen in onze omgeving. Meningen over vluchtelingen zijn verdeeld tussen angst en medeleven, ook onder christenen. In de media lijkt met name de angst te overheersen: wat halen we allemaal binnen onze grenzen? Ook bij veel christenen leeft die angst: zullen we onze geloofsvrijheid wel kunnen behouden? Kijk eens naar alle landen waar Islam de grootste religie is, in al die landen hebben christenen beperkte tot helemaal geen vrijheid! Waarom moeten wij de vluchtelingen opnemen, terwijl veel van de islamitische buurlanden bijna geen vluchtelingen opnemen?
Maar hoe staat die angst in verhouding tot onze naastenliefde? Een politiek probleem vraagt om een politieke oplossing en zoals gezegd wil ik me daar in dit artikel niet over uitspreken, maar eindigt daar onze verantwoordelijkheid als christen? Zouden we de groeiende groep islamieten ook als potentieel kunnen zien? De afgelopen jaren zijn er veel zendelingen naar het Midden-Oosten gegaan, en niet zonder resultaat: in overwegend islamitische landen groeit het christendom snel. Zou het goede nieuws ook onder de moslims in Nederland aanslaan?
Jezus genas het oor dat in zijn naam werd afgehakt. Jezus roept ons op voor onze vijanden te bidden. Jezus roept ons op voor de zwakken op te komen. Jezus heeft zelf als klein kind om politieke redenen moeten vluchten. Hij weet als geen ander wat het is om te moeten vluchten, om gezien te worden als uitschot, om uitgescholden te worden vanwege geloof of afkomst. Zou die Jezus niet ook voor deze vluchtelingen een bron van troost kunnen zijn? En zou het niet mooi zijn, als wij hen helpen zich te identificeren met deze Jezus?
Handen zonder hart
Aan de andere kan zijn er velen die vluchtelingen een helpende hand bieden. Wat opvalt, is dat de geboden hulp, ook door christenen, zich richt op het verbeteren van de eerste levensbehoeften. Dat is mooi, want is dat niet precies wat Jezus bedoelde toen Hij zei:
“Want ik had honger en u hebt Mij te eten gegeven; Ik had dorst en u hebt Mij te drinken gegeven; Ik was een vreemdeling en u hebt Mij gastvrij onthaald. Ik was naakt en u hebt Mij gekleed; Ik was in de gevangenis en u bent bij Mij gekomen.”?1
Humanitaire hulp is belangrijk, maar hebben wij als Christenen niet veel meer te bieden? Wat dacht je van hulp van eeuwigdurende waarde?
Er zijn hulporganisaties waarbij je als vrijwilliger je geloof niet mag uitdragen uit respect voor andersdenkenden.2 Er lijkt een soort politieke correctheid te bestaan, waarbij een geschreven of ongeschreven regel bestaat om over het geloof te zwijgen. Maar is dat niet de belangrijkste hulp die we kunnen bieden? Als we ècht geloven dat Jezus onze Redder is, onze enige redding, waarom zouden we dan niet wensen dat een ander ook gered wordt? Kunnen we daar wel over zwijgen? Het is alsof je hongerende mensen op een zinkend schip te eten geeft, zonder ze ook van boord te halen: ze zijn even dankbaar en blij, maar ze zijn er niet mee gered; ook al hebben ze zelf niet door dat hun schip zinkt en willen ze het niet verlaten omdat ze niet weten dat hun schip geen redding brengt. Is dat respect? In dit voorbeeld zou de hulpverlener harteloos genoemd worden.
Oorsprong
Zetten we onze gasten liever zoutloos voedsel voor omdat we de discussie uit de weg willen gaan? Of denken we dat uit onze daden vanzelf wel blijkt uit welk hout we zijn gesneden? Misschien. Maar het kan ook zijn dat we gewoon als aardige mensen gezien worden – en die heb je in elke cultuur, sterker nog, als het op gastvrijheid aankomt, kunnen wij als westerlingen vaak nog veel leren van andere culturen. En spreken we niet met onze mond omdat we geloven dat onze daden het Evangelie duidelijk genoeg verkondigen, of komt onze schroom woorden te gebruiken ergens anders vandaan? Geloven we zelf nog wel dat mensen het meest geholpen zijn met eeuwige redding? Geloven we nog dat Jezus de enige Weg naar de Vader is, zoals Hij zelf zei, ook al klinkt deze uitspraak niet zo tolerant als wij zelf graag zouden willen zijn? Zou het zo kunnen zijn dat twijfel over de betrouwbaarheid van de Bijbel ook twijfel veroorzaakt over het belang van onze redding? Die indruk heb ik wel. Steeds meer zie ik verband tussen hoe christenen de Bijbel lezen en hoe ze omgaan met redding. Dit verband is niet onlogisch: als er een evolutie, een ontwikkeling door de Bijbel heen te vinden is, waarbij de eerste schrijvers nog beperkt zicht hadden op wie God is en op wat Hij wil, waarbij hun Godsbeeld werd gekleurd door de beperkte kennis die ze hadden, dan betekent dat misschien dat we, nu onze kennis is toegenomen, steeds dichter tot een begrip van redding komen, dat we steeds beter weten wat dat nu ècht betekent. En volgens sommigen betekent dit, dat er niet één Weg is, maar dat er ‘vele wegen zijn die naar Rome leiden’. Maar wat zou Jezus dan bedoeld hebben toen Hij zei dat Hij dè Weg is naar de Vader? Zijn vervolgde christenen voor niets gestorven, omdat ze via andere weg ook prima gered konden worden? Is Jezus gestorven voor een hoop, die ook in andere godsdiensten is te vinden?
De uitdaging
Reden te meer om vast te houden aan wat de Bijbel over zichzelf zegt: zij bestaat niet uit kunstig bedachte verzinsels, is niet voortgebracht door de wil van een mens, maar door de Heilige Geest geïnspireerd.3 De Bijbel is over één ding heel duidelijk: alleen geloof leidt tot behoud.4 Het is dit geloof dat de discipelen en de eerste christenen hoop gaf, hoop waarvoor ze bereid waren te sterven. Laten we ons daarom niet bang maken en ons uitspreken vóór Jezus. Als de angst meespeelt niet tolerant gevonden te worden, conflict te veroorzaken – helemaal ten opzichte van moslims, lees dan nog eens deze woorden van Petrus:
En wie is het die u kwaad zal doen, als u navolgers bent van het goede? Maar als u ook zou moeten lijden vanwege de gerechtigheid, dan bent u zalig. En wees niet bevreesd zoals zij bevreesd zijn, laat u niet in verwarring brengen, maar heilig God, de Heer in uw hart; en wees altijd bereid tot verantwoording aan ieder die u rekenschap vraagt van de hoop die in u is, met zachtmoedigheid en eerbied.5
Bidt daarom voor de vluchtelingen, dat ze deze hoop mogen ontdekken, dat hun angst wordt omgezet in liefde voor Jezus. Bidt voor openingen om over de hoop die in u is te mogen spreken. Zoek contact met uw buren, die moslim zijn. Bidt voor hen, dat ze dromen zullen krijgen en dat ze u om uitleg zullen vragen. Er valt veel over de vluchtelingencrisis te zeggen en te vinden, maar laten we de crisis vooral zien als een kans om Gods Koninkrijk onder de moslims te brengen.6 Dàt is de reddingsboei die we vluchtelingen kunnen toegooien!
Voetnoten
- Mattheüs 25:35-36, HSV
- Op de website van Stichting Bootvluchteling staat het bijvoorbeeld zo: “Onze vrijwilligers weten dat ook en beperken zich in hun hulpverlening tot concrete, praktische ondersteuning op materieel (voeding, kleding, onderdak) of medisch gebied en dragen daarbij geen geloofsboodschap uit. Dit ook omdat de vluchtelingen die we helpen allerlei verschillende geloofsachtergronden hebben waar we respectvol mee om willen gaan.” (bron).
- Zie 2 Petrus 1:16-21
- Inderdaad, geloof zonder werken is dood, maar werken zonder geloof zijn als een lege huls – lees er Hebreeën 11 maar op na.
- 1 Petrus 3:13-15 (HSV), nadruk toegevoegd door auteur.
- Kijk voor ideeën bijvoorbeeld eens naar deze site: www.syriouslove.org