In Richteren 11:29-40 staat een bijzonder verhaal. De richter Jeftha belooft dat wanneer God hem de overwinning geeft op de Ammonieten, hij het eerste wat uit zijn huis hem tegemoetkomt zal offeren. Is dat geen vreemde gelofte? Voor Jeftha pakt het verkeerd uit, want wie rent hem tegemoet om hem te begroeten? Zijn enige dochter!
Als je Richteren 11 vers39 leest kun je daar niet meteen uit opmaken dat Jeftha zijn dochter als brandoffer aan God gaf. Wel zijn er een paar aanwijzingen die erop duiden dat zijn dochter bleef leven.
- God acht het menselijk leven erg hoog, zoals blijkt uit de wet van Mozes. Hij zal dus niet toestaan dat iemand Hem een mens zal offeren. Zie ook de geschiedenis van Abraham en Izaäk op de berg Moria.
- Jeftha’s dochter vraagt haar vader of ze twee maanden in afzondering mag gaan om haar maagdelijkheid te betreuren; niet om te betreuren dat ze
zou sterven. - Er staat niets in de Bijbel waaruit blijkt dat Jeftha’s daad is bestraft.
- Dit maakt het erg waarschijnlijk dat Jeftha zijn dochter aan de Heere gaf, bijvoorbeeld in dienst van de tabernakel, of als nazireeër.
Jeftha leefde ongeveer 1100 voor Christus, in de tijd dat Israël nog geen koning had. De stammen van Israël woonden onder de Kanaänieten. Deze Kanaänieten deden volop aan afgodenverering. Eén van hun afgoden was Molech, een naam die ook een aantal keer in de Bijbel terugkomt. Molech werd op een wel heel wrede manier vereerd: ouders offerden hun kinderen
op – ze werden levend verbrand in ovens die de vorm van een stierenkop hadden. Zou Jeftha God willen danken door zijn dochter op dezelfde manier te offeren? Daar lijkt het niet op. De wet die via Mozes aan het volk is gegeven zegt alleen dat dieren als brandoffer mochten dienen. Jeftha’s gemoed slaat ook meteen om als hij zijn dochter ziet, want hij weet dat hij zijn eed aan God niet zomaar kan breken.
Vreemd?
Maar waarom zou Jeftha dan zo’n vreemde gelofte doen? Dat heeft te maken met hoe de huizen in de tijd van Jeftha eruitzagen. Archeologische opgravingen geven een mooi inzicht in de bouwstijl van deze periode. Veel van de huizen in het Midden-Oosten hadden toen een kenmerkende vierkante
plattegrond, die onderverdeeld was in vier ‘kamers’: drie naast elkaar, en eentje daar dwars tegenaan. De middelste van de drie is geen echte kamer, maar gewoon een binnenplaats. De kamers links en rechts zijn stallen voor het vee. Tegenover de ingang zijn de woonvertrekken en voorraadkamers. Deze huizen vormden hun eigen omheining om de mensen en dieren te beschermen tegen plunderaars en roofdieren.
Helaas…
Als Jeftha in zo’n huis gewoond heeft, verwachtte hij waarschijnlijk dat het eerste wat hem tegemoet zou komen een schaap of een rund zou zijn. Helaas had Jeftha geen rekening gehouden met de enthousiaste ontvangst van zijn dochter.
Dit artikel is met toestemming overgenomen uit Weet Magazine. De volledige bronvermelding luidt: Heugten, G.J.H.A., van, 2013, Dochter van Jeftha. Wat het offer te maken heeft met de Midden-Oosterse bouwstijl Weet 22: 32-33.
