Enige nuance over varens

by Nathan van Ree | jul 29, 2019 | Biologie, Paleontologie, Rebuttal

De maker van het filmpje in het artikel Een ‘levend’ fossiel uit het Carboon?¹ heeft gereageerd² op de kritiek die ik op dit filmpje gaf in mijn artikel De ene varen is de andere niet,³ waarvoor dank. Ik wil hier kort nog een paar punten uit deze reactie nuanceren en toelichten en zal ze per punt kort langsgaan.

1. “De auteur beweert dat ik kort door de bocht ga, en is niet akkoord met mijn bevinding.”
Ja en nee. Ik ben van mening dat de wijze waarop de bevinding tot stand komt in het getoonde filmpje te kort door de bocht is. Of de bevinding uiteindelijk juist is, heb ik in het midden gelaten. Ik schreef niet voor niets: “In elk geval valt er voor eventuele verwarring wel wat te zeggen.” Het woord ‘eventuele’ heb ik bewust gebruikt en het impliceert uiteraard dat ik niet stellig wil ontkennen dat de getrokken conclusie juist is.

2. “De auteur beweert dat alle fossielen van Pecopteris-soorten afkomstig zijn van zaadvormende boomvarens.”
Nee, ik beweer slechts dat de kamvaren (Pecopteris sp.) tot de zaadvarens gerekend wordt. Ik schrijf verder: “In tegenstelling tot de mannetjesvaren, had de Pecopteris ‘het aanzien van een boomachtige varen’. De bladeren ervan worden verondersteld veelal afkomstig te zijn van boomvarens van de soort Psaronius, een uitgestorven soort die tot wel tien meter hoogte kon bereiken”. Ook hier weer bewust woordgebruik (‘het aanzien van’, ‘worden verondersteld veelal’) om te veel stelligheid te voorkomen. Verder geef ik aan dat de fossiele bladeren soms moeilijk geluid kunnen worden, met onderbouwing door middel van een citaat van Hans Steur van Naturalis.

3. “En ja, sommige Pecopteris-soorten zullen inderdaad boomvarens geweest zijn.”
Met andere woorden, we mogen niet stellig beweren dat het besproken fossiel “identiek gelijk” [sic] is aan de mannetjesvaren, die voor zover ik kan nagaan geen boomvaren is.

4. “Op basis van wat wordt aangenomen dat alle varens die in Carboonlagen worden gevonden perse [sic] uitgestorven zijn? Dat alle bladen die worden gevonden afkomstig zouden zijn van boomvarens? En dat die boomvarens ook allemaal uitgestorven zijn? En dat er dus veel “evolutie” moet zijn geweest?”
Ik zet vraagtekens bij de bewering dat de conclusie dat iets uitgestorven is ertoe leidt dat men aanneemt dat er veel “evolutie” moet zijn geweest. Evolutie* vindt plaats en uitgestorven soorten zijn vaak anders dan nog levende soorten. Ook de meeste geïnformeerde creationisten onderkennen dit; sterker nog, het gangbare creationistische model met evolutie vanuit ‘basistypen’ hangt ervan af. Dat “alle bladen die gevonden worden afkomstig zouden zijn van boomvarens” beweren ook seculiere bronnen niet. Sterker nog, in mijn artikel citeer ik juist bronnen die de onzekerheid hieromtrent onderkennen. Laten we de vraagtekens in bovenstaand citaat vooral vraagtekens laten, want de drogreden van ‘het verdraaien van het standpunt’ ligt hier sterk op de loer ben ik bang.

* Volgens de definitie van bijvoorbeeld Futuyma en Kirkpatrick: “Biological (or organic) evolution is inherited change in the properties of groups of organisms over the course of generations.” (nadruk in origineel).⁴. Let erop dat hier over universele gemeenschappelijke afstamming niets staat.

5. “Ik wordt [sic] bekritiseerd vanwege mijn eenvoudige – voor de leek begrijpbare – “onwetenschappelijke” benadering. Maar wat is wetenschap? Dat is toch observeren en vaststellen? Wat deed Darwin? Juist hetzelfde, maar binnen zijn eigen paradigma (van evolutie). Ik doe niets anders, maar dan binnen een ander paradigma.”
Mijn punt is niet dat het onmogelijk is dat het gevonden fossiel gelijk is aan de mannetjesvaren, maar dat wij creationisten er goed aan doen geen overhaaste conclusies te trekken. Al werkt de seculiere paleontologie vanuit het axioma van gemeenschappelijke afstamming, de duiding van bepaalde fossielen kan mijns inziens niet serieus gedaan worden zoals in het getoonde filmpje. Natuurlijk moet een artikel op Logos begrijpelijk zijn voor de leek zoals ik. Maar we moeten ‘leek’ niet verwarren met iemand die alles voor zoete koek slikt. Misschien ís het gevonden fossiel inderdaad identiek aan de mannetjesvaren. Wie weet. Laten we alleen wel zorgen dat we goed onderbouwen wat we beweren.