Had Paulus migraine?

by | nov 23, 2020 | Onderwijs, Theologie

Migraine is een kloppende, stekende pijn in je hoofd, die bij elke hartslag verergert. Ook kun je aura’s zien en kan je gezichtsvermogen verminderen. Had Paulus misschien migraine toen hij op weg was naar Damascus?

Volgens sommige onderzoekers leed de apostel Paulus aan migraine. In 2 Korinthe 12 staat dat hij een doorn in het vlees had. Dit wordt gecombineerd met het feit dat hij plotseling omstraald werd door licht toen hij op weg was naar Damascus om christenen te vervolgen. Paulus viel toen meteen ter aarde (Handelingen 9). Eén van de wetenschappers die deze theorie aanhangt, is professor Ferrari, specialist in hoofdpijn en migraine. Hij verwoordt zijn vermoedens rond Paulus’ ziekte als volgt: ‘Plotseling kreeg hij een aanval van flitslichten, gevolgd door hoofdpijn. Dit was waarschijnlijk een aanval van migraine met aura.’ Ook nieuwtestamenticus Udo Schnelle schrijft dat ‘het spectrum van ziekten die Paulus kon hebben gehad heel groot is, maar migraine is zeker de meest voor de hand liggende.’

Vraagtekens

Het bijzondere aan deze beweringen is dat er helemaal geen grond voor te vinden is. In de Korinthebrief staat wel dat Paulus een doorn in het vlees had, maar nergens staat dat dit in zijn hoofd moet hebben gezeten. En als je migrainepatiënten erop bevraagt dan zullen ze hun pijn niet aanduiden met ‘in het vlees’. De pijn zit vaak veel dieper; helemaal in het lichaam, ‘voorbij het vlees’ zeg maar. Ook in Handelingen vind je geen enkele aanwijzing voor het idee dat Paulus aan migraine leed. Hij werd omstraald door licht en viel toen op de grond. Er staat niet dat hij hoofdpijn had. Er staat alleen dat hij niets meer kon zien. Totale blindheid kan bij sommige migrainepatiënten inderdaad voorkomen, hoewel de meeste patiënten slechts een gedeelte van hun zicht missen. Het is bekend dat een verminderd of verlies van gezichtsvermogen bij migraine altijd heel kort duurt. Maar bij Paulus duurde het zeker drie dagen; dat is veel langer dan bij een gemiddelde migraine-aanval.

Waarom?

Op basis hiervan kun je stellen dat er geen Bijbelse argumenten zijn om te zeggen dat Paulus migraine had. Maar waarom suggereert men dat dan toch? Daar zijn verschillende redenen voor:

  • Mensen zoeken graag naar bekende personen om een ziekte een gezicht te geven. Het biedt hoop. In het boek ‘Mijn hoofd en ik’ schrijft Noortje Russel dat ook mensen met een ziekte – in dit geval migraine – beroemd kunnen worden.
  • Het maakt het wonder van Paulus’ bekering minder bijzonder. Kennelijk leed Paulus alleen maar aan migraine… Zo’n redenering sluit in zekere zin aan bij ideeën die historicus Fik Meijer ventileert. Meijer zegt dat Paulus zijn visioen als legitimering gebruikte om aan te geven dat hij echt een apostel was. Toch geeft Meijer eerlijk toe dat hij niet kan beoordelen of Paulus aan een ziekte leed. Beetje jammer dat Meijer vervolgens wel tal van verklaringen geeft die afdoen aan het visioen… Waarom verwarring zaaien als je het zelf niet zeker weet?

Dit artikel is met toestemming overgenomen uit Weet Magazine. De volledige bronvermelding luidt: Giessen, M.M. van de, 2013, Had Paulus migraine?, Weet 24: 34.

Abonneer je op onze maandelijkse nieuwsbrief!