Het fundament en faillissement van het evolutionisme

by Geo Detective | okt 12, 2015 | Theïstisch evolutionisme vs. creationisme, Theologie, Wetenschapsfilosofie

Inhoudsopgave

1 Wereldbeeld
2 Bovennatuurlijk?
3 Fouten
4 Bronnen
5 Retorisch
6 Evolutietheorie
7 Bijbelvisie
- 7.1 Voetnoten

Deze pagina is een reactie op een artikel op geloofenwetenschap.nl¹ en de daarbij behorende pdf (Er is bewust gekozen voor een vergelijkbare bewoording).

Recent laaide het debat tussen aanhangers en tegenstanders van de evolutietheorie weer op. Dat gebeurde omdat advocaat Dirk van der Wulp een artikel plaatste genaamd “Het fundament en faillissement van het creationisme”. Het is tijd de kritiek van evolutionistische zijde eens onder de loep te nemen. Ik schets eerst vijf zaken die opvallen bij de (recente) inbreng van evolutionisten. Vervolgens geef ik aan waarom de creationistische bijbelvisie goed wetenschappelijk gefundeerd is en formuleer ik een bezwaar tegen de evolutietheorie.

Onder ‘evolutionisme’ versta ik de opvatting dat ons universum in miljarden is ontstaan door natuurwetten, dat de eerste mens enkele miljoenen jaren geleden is geëvolueerd vanuit de oersoep volgens een blind vertrouwen op wetenschappers.

Wereldbeeld

Allereerst valt op dat de bezwaren vanuit evolutionistische hoek unaniem vertrekken vanuit een bepaald wereldbeeld. Hierbij wordt methodisch naturalisme gezien als een voorschrift dat de wetenschap onfeilbaar maakt, wat ons vervolgens inmiddels heeft duidelijk gemaakt op welke wijze de aarde en de mens zijn ontstaan. Hieraan dient beslist niet getornd te worden omdat dit leidt tot een hellend vlak: wie niet structureel de naturalistische methode volgt, en de daaruit voortvloeiende visie niet als feitelijk leest, zal onherroepelijk alles wat hij niet begrijpt als wonder bestempelen, of een verwrongen beeld krijgen van de werkelijkheid, aldus vrijwel iedere evolutionist.

Bovennatuurlijk?

Ten tweede verschillen evolutionisten in hun visie op de vraag of methodologisch naturalisme in staat is eventuele bovennatuurlijke verschijnselen wel kan detecteren of niet. Wanneer altijd gewerkt moet worden met methodologisch naturalisme, dan kan en moet zij getoetst worden aan gangbare criteria van de natuurwetenschappen en doet zich de vraag voor of zij wel in staat is bovennatuurlijkheid te detecteren, gezien bovennatuurlijke verschijnselen per definitie niet naturalistisch zijn. Ook is dan het de vraag of evolutionisme, gezien haar naturalistische insteek, wel kritisch genoeg kan zijn naar haar eigen resultaten, nu deze op grond van hetzelfde wereldbeeld immers als geopenbaarde waarheid al vaststaan. Men kan de evolutionist dan ook confronteren met elementaire vragen van wetenschapsfilosofische aard, zoals: wat is voor u een wetenschappelijke theorie? Wanneer is bovennatuurlijkheid wetenschappelijk bewezen (bijvoorbeeld wetenschappelijk bewezen dat leven niet vanzelf kan ontstaan)? Waarin verschilt een wetenschappelijke theorie van een pseudowetenschappelijke theorie?² En wanneer is het evolutionisme voor u weerlegd?

Fouten

Ten derde valt op dat evolutionisten (bewust of onbewust) niet altijd in staat blijken te zijn de creationistische wetenschap goed weer te geven of zich op een gedateerd beeld van de creationistische wetenschap beroepen, hetgeen de discussie nogal eens vertroebelt. Zo schrijft Dirk van der Wulp bijvoorbeeld dat “creationisten regelmatig beweren dat Darwin door zijn theorie op zijn sterfbed herroepen zou hebben” of dat “de bezwaren vanuit creationistische hoek unaniem vertrekken vanuit een bepaalde bijbelopvatting.”
De stelling over Darwin op zijn sterfbed staat echter bovenaan de lijst (opgesteld door creationisten voor creationisten) van argumenten die beter niet gebruikt kunnen worden.³ Ook valt strikt genomen de kijk op de bijbel los van de wetenschap van de creationist: er zijn creationisten die op basis van de bijbel op zoek gaan naar onjuistheden in het evolutionisme, maar ook creationisten die creationist zijn geworden,⁴ omdat ze onjuistheden in het evolutionisme vonden. Naast dit soort fundamentele misvattingen beweren evolutionisten regelmatig dat volgens de bijbel de aarde plat is, of dat uitsluitend het boek Genesis in de bijbel refereert naar een jonge aarde en een zondvloed. Al deze beweringen zijn aantoonbaar onjuist en eenvoudigweg te weerleggen voor wie zich ook maar enigszins in deze materie verdiept. Ze vervuilen echter wel de discussie.

Bronnen

Ten vierde valt op dat evolutionisten regelmatig specifieke kritiek op creationistische wetenschap en kritiek op de bezwaren van de evolutietheorie formuleren (zoals de eenzijdige (lees: bevooroordeelde) niet-gepeerreviewde website www.talkorigins.com en sommige professoren baseren zich zelfs op een satirische website, zie bijvoorbeeld dit artikel). Deze kritiek is vaak sterk specialistisch, zonder dat het duidelijk is waarom zij mag gelden als wetenschappelijk aanvaardbare kennis, nu de kritiek vrijwel altijd is opgesteld door evolutionisten zonder wetenschappelijke scholing op het betreffende gebied én de gegeven antwoorden door de betreffende vakwetenschappers vrijwel altijd wordt betwist.⁵ Op deze wijze wordt door evolutionisten vrij eenvoudig de suggestie van een overtuigend weerwoord gewekt, zonder dat dit weerwoord ook maar enigszins als ‘kennis’ heeft te gelden. Het is dus zaak dat evolutionisten duidelijk maken uit welke bron zij hun ‘kennis’ putten en waarom deze bron terzake deskundig is.

Retorisch

Tot slot valt op dat evolutionisten de neiging hebben retorische kunstgrepen in hun bijdragen toe te passen door valse tegenstellingen te creëren (“evolutietheorie óf pseudowetenschap”, “geloven in de oerknal óf ook niet geloven in de zwaartekracht”, “miljarden jaren óf platte aarde”, etc), relativistische of determinerende zinsneden in te voeren zonder deze los te laten op hun eigen claims (“alleen de evolutietheorie mag gelden als wetenschap”), of een vooroordeel over crationisten (“alle creationisten vertrekken vanuit dezelfde bijbelvisie”). Hiermee kan een inhoudelijk debat retorisch omzeild worden, hetgeen niet de bedoeling is.

Evolutietheorie

De evolutietheorie is een in vele wetenschappen weerlegde theorie, en biedt dan ook geen rationele en consistente verklaring van de ontwikkeling van alle levende wezens op aarde. Zo leidt bijvoorbeeld evolutie en natuurlijke selectie nooit tot een toename aan informatie⁶ en wordt de gemeenschappelijke afstamming in zeer veel natuurwetenschappen empirisch weerlegd. Te denken valt aan de vergelijkende anatomie,⁷ de embryologie,⁸ de moleculaire biologie,⁹ de paleontologie,¹⁰ en zeker ook de genetica.¹¹

Overigens noemt Van der Wulp in zijn artikel zelfs de kosmologie en de geografie als natuurwetenschappen die de theorie van Darwin empirisch zouden bevestigen, terwijl hij anderzijds in hetzelfde artikel als kritiek richting Gert-Jan van Heugten zegt: “De oerknal heeft echter niets te maken met de evolutietheorie, die immers de ontwikkeling van het leven verklaart.”

Gezien het empirisch bewijs, is het dan ook niet verwonderlijk dat veel natuurwetenschappers aan een Europese of Amerikaanse universiteit de evolutietheorie afwijst als een deugdelijke wetenschappelijke theorie.¹² Het is ook niet verwonderlijk dat, gezien deze empirische bevestiging, veel christelijke wetenschappers, wetenschapsjournalisten, filosofen en theologen creatiewetenschap voluit onderschrijven.¹³ Te denken valt aan John Baumgardner, Joachim Scheven, Michael Oard, Peter Borger, Jeffrey Tomkins, Jean Lightner, Leonard Brand, John Sanford en vele anderen. Ook is niet verwonderlijk dat veel wetenschappers hun creationistische overtuiging stilhouden, gezien dit ernstige consequenties kan hebben voor hun carrière.¹⁴ Zelfs buiten het creatie-evolutiedebat kan het simpelweg uitkomen voor het waarnemen van een wonder al consequenties hebben voor een wetenschapscarrière.¹⁵ De consequenties zijn nog groter als wonderen betrokken worden in (ontstaans)wetenschappen.

Wie de bijbel leest kan daarnaast opmerken dat Lukas, Paulus en zelfs Jezus Genesis als historisch correct lazen.¹⁶ Het is opmerkelijk dat dit soort feiten theïstische evolutionisten nauwelijks aan het denken zetten, terwijl hiermee wel menige valse tegenstelling die theïstische evolutionisten opwerpen (zie hierboven) overtuigend weerlegd wordt.

Creationisten schrijven regelmatig in peer-reviewed vakbladen.¹⁷ Ook bestaan er meerdere peer-reviewed creatiewetenschappelijke vakbladen waarop creationisten kunnen terugvallen, zoals het Journal of Creation, Creation Research Quarterly en Answers Research Journal. Gezien het empirische bewijs, is het opmerkelijk dat de bezwaren tegen de evolutietheorie en de wetenschappelijke publicaties van creationisten zo weinig worden opgemerkt en de creatiewetenschap zelfs soms als failliet wordt bestempeld. Vanuit het evolutionisme kan voor de kritiek hierop vrijwel uitsluitend worden teruggevallen op artikelen zonder peer-review, zoals van de website www.talkorigins.com. Gezien deze feiten is het bevreemdend dat theïstische evolutionisten desondanks blijven vasthouden aan hun denkbeelden. Dit is echter niet verbazend voor wie onderzoek doet naar hun wereldbeeld.

Bijbelvisie

Wie met een theïstische evolutionist wil spreken, doet er goed aan zich eerst in diens wereldbeeld en bijbelvisie te verdiepen. Deze visie blijkt, zoals al eerder werd geconstateerd, het fundament onder iedere evolutionistische positie te zijn. Nu is de Bijbel een complex boekwerk, bestaande uit bijna zeventig Bijbelboeken die uit allerlei verschillende genres bestaan, zoals de vier Evangeliën, de brieven van de apostelen, de psalmen en profetische geschriften. De vraag hoe elk afzonderlijk Bijbelboek moet worden gelezen en wat deze teksten precies stellen en betekenen wordt beantwoord door de theologie, meer specifiek door de Bijbelwetenschappen. Alleen zij hebben daarvoor de benodigde kennis, zoals een grondige kennis van de grondtalen, in huis. Binnen de Bijbelwetenschappen wordt wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de oorsprong van bijvoorbeeld de eerste hoofdstukken uit Genesis, te weten de context van het Oude Oosten. Vragen als: ‘Wie was de auteur of waren de auteurs van Genesis?’, ‘In welke situatie is dit Bijbelboek ontstaan?, ‘Hoe is het Bijbelboek opgebouwd?’ en: ‘Wat staat er precies in de (grond)tekst van Genesis?’ zijn hierbij uiteraard elementair. Van creationisten en theïstische evolutionisten mag dan ook verwacht worden dat zij hun bijbelvisie (kunnen) onderbouwen met gerenommeerde bijbelwetenschappers, zoals bijvoorbeeld Wiseman.¹⁸ Evident is dat theïstische evolutionisten dit niet doen en volstaan met hun eigen, vaak door de moderne natuurwetenschappen beïnvloedde, niet-deskundige leeswijze van Genesis, die zij –merkwaardig genoeg- vervolgens tot de enige interpretatie verheffen. Op grond van deze onaanvaardbare interpretatie wordt vervolgens de evolutietheorie geaccepteerd. Op deze manier wordt zowel van de bijbel als van de creationistische wetenschap een karikatuur gemaakt. Ook is het vreemd dat theïstische evolutionisten het begrip ‘schepping’ in de natuurwetenschappen op voorhand uitsluiten, waar het in een onbevooroordeeld perspectief als mogelijkheid thuishoort. Wie zegt dat schepping uitsluitend een theologisch begrip is, sluit op basis van methodisch naturalisme de schepping uit en niet op basis van empirisch bewijs.

Wie zich rekenschap geeft van de resultaten van de Bijbelwetenschappen weet dat het de bedoeling is geweest van de auteur(s) van Genesis om een accurate historische beschrijving van de schepping én zondvloed te geven. Wie de evolutietheorie serieus neemt kan niet alleen de schepping, maar ook de zondvloed niet serieus nemen. Er zijn weliswaar meerdere scheppingsverhalen en meerdere zondvloedverhalen buiten de bijbel die enigszins op elkaar lijken, wat wijst op een gezamenlijke bron. Echter alleen de verhalen in de bijbel zijn te koppelen aan een plaats en tijd en alleen het zondvloedverhaal in de bijbel is technisch haalbaar.¹⁹ De hoofdpersonen erin komen ook weer terug in o.a. diverse geslachtsregisters in de bijbel. Er is geen theïstische evolutionist die een grens durft te trekken waar Lukas 3 overgaat van historische personen in fictieve personen. De voornaamste reden waarom een theïstische evolutionist Genesis niet als historisch verslag leest, is omdat het niet past in zijn wereldbeeld. Niet omdat de bijbel aanleiding geeft het niet serieus te nemen.

Op grond hiervan is het allereerst duidelijk dat in de discussie met het theïstisch evolutionisme vooral de bijbelvisie en wereldbeeld van de evolutionist goed tegen het licht moet worden gehouden. Wie zich rekenschap geeft van de resultaten van de Bijbelwetenschap zal de evolutionistische leeswijze onherroepelijk moeten opgeven. Natuurlijk zal dit voor menig evolutionist, die gewend is wetenschappelijke publicaties als ‘onfeilbaar feitenverslag’ te lezen de nodige spanningen en teleurstellingen opleveren. Dit is echter geen reden om daarom in een fundamentalistische-orthodoxe, naïeve leeswijze te blijven steken, die haaks staat op de resultaten van de Bijbelwetenschap en in conflict komt met de resultaten van zowat de gehele natuurwetenschap.²⁰