Het mysterie van het reuzenei

De vondst van een gigantisch fossiel ei ongeveer tweehonderd kilometer ten noorden van Perth, aan de westkust van Australië, werd wereldnieuws. Het ei werd in zandduinen ongeveer een kilometer landinwaarts met kerst 1992 door schoolkinderen gevonden. Het was een ei van de uitgestorven ‘olifantsvogel’, Aepyornis (op het plaatje hieronder de meest rechtse grote vogel), waarvan bekend is dat die in Madagaskar leefden.

Er werd aangenomen dat het ei duizenden kilometers naar de Australische locatie was gedreven. Het veroorzaakte veel opschudding vanwege de verrassende suggestie dat een ei zo’n lange zeereis overleefd had. In de meeste kranten werd destijds niet vermeld dat er rond 1930 ook al zo’n ei was gevonden. Dit eerdere ei werd gevonden door een tienjarige jongen, Victor Roberts, in zandduinen ten zuiden van de rivier de Scott (ongeveer tweehonderd kilometer ten zuiden van Perth aan dezelfde kust), ongeveer 100 meter van de zee af.

Ongeveer 28 cm lang en 22 cm breed, met een volume van ongeveer acht liter, was het ‘veel groter dan het bekendste grootste fossiele ei van Giant Moa’s (een uitgestorven Nieuw-Zeelandse vogel)’.¹ Toen hij merkte hoe zwaar het was, sloeg de jonge vinder er een gat in en liet de inhoud, die op zand leek, eruit lopen. Het ei heeft een zeer sterke schaal, ongeveer zes mm dik. De vindlocatie aan de kust van dit eerdere ei past, net als van zijn opvolger, bij het idee dat het via zee is aan komen drijven, evenals het feit dat er geen duidelijke botten van olifantsvogel in Australië beschreven zijn.

Buitengewoon merkwaardig is echter het verslag in een West-Australische krant uit 1968 waarin de vinder van het ei (die een gerespecteerd veehouder en gemeenteraadslid van de Augusta-Margaret River graafschap was geworden) beschrijft hoe hij zich nog iets anders in het zandduinen dichtbij het ei herinnert. Victor zei: ‘Er lag dichtbij een skelet, tenminste een deel ervan. Ik herinner me duidelijk een hele grote schedel met een snavel.’² Destijds 46 jaar oud, zei Roberts dat hij nog steeds de plaats ongeveer kon lokaliseren, maar dat het zoeken naar het skelet, waarvan hij ‘zeker’ zei te zijn dat het een grote schedel met snavel en botten was, een enorme opgave zouden zijn, omdat de duinen voortdurend verplaatsten door de wind. Hij had er na een storm af en toe naar gezocht, met een sprankje hoop dat het opnieuw zou zijn blootgelegd.

Leefden er ooit olifantsvogels in Australië? We zullen het misschien nooit zeker te weten komen. Bij opnieuw noemen van deze informatie willen niet zozeer de alternatieve ‘drijvend ei’-interpretatie aanvechten (wat een aanwijzing zou kunnen zijn voor de migratie van sommige niet-vliegende vogelsoorten na de zondvloed). Er is echter nog meer intrigerend bewijs dat ooit olifantsvogels in Australië hebben geleefd.

In het artikel wordt Victor Roberts geciteerd: ‘Als een jonge knul die opgroeide in het gebied van de Scott River (…) hoorde ik vaak de Aboriginal legendes over tijden waarin de vogels zo groot waren als heuvels.’ Vroegere ontdekkingsreizigers naar Madagaskar hoorden ook verhalen over reuzenvogels, waarvan zij dachten dat het mythen waren, totdat er fossielen van olifantsvogels werden gevonden, waaruit niet alleen bleek dat dergelijke wezens bestaan hadden, maar dat dit een recente menselijke herinnering was.

Fossilisatie vereist speciale omstandigheden. Organismen kunnen jarenlang in een gebied leven zonder fossielen achter te laten. Er zijn bijvoorbeeld geen fossielen van leeuwen bekend in Israël, maar er is goed gedocumenteerd bewijs dat ze daar ooit hebben geleefd.

De hypothese dat er olifantsvogels leefden tijdens de aboriginal periode van de West-Australische kust, zou drie feiten kunnen verklaren: de plaatselijke verhalen zelf, de twee gevonden eieren (zonder te hoeven postuleren dat ze elk dezelfde enorme oceaanreis hebben gemaakt), en het ooggetuigenverslag van een skelet met een grote snavel in de buurtvan een van deze eieren.³ Het accepteren van dit alles zou echter afwijzing betekenen van sommige populaire, op evolutie gebaseerde ideeën, zoals de enorme ouderdom – tot wel een miljoen jaar – die gewoonlijk aan deze eieren worden toegekend.

Dit artikel is met toestemming vertaald en overgenomen uit Creation Magazine. De volledige bronvermelding luidt: Wieland, C., 1996, Giant egg mystery. Beaked skull enigma may mean elephant birds lived in Australia, Creation 19 (1): 50-51 (Artikel).

1. Hyslop, R.C. and Spackman, C.J., ‘The Big Egg (Scott River Egg)’, in Augusta Jewel Caves and Other Points of Interest Lamb Publications Pty Ltd, 1967.
2. Hyslop, R.C., ‘The Big Egg’, Weekend Magazine (supplement to Weekend News, Perth), January 6, 1968, p. 9.
3. The 1968 article shows there was a distinct lack of interest in investigating the eyewitness report of the man who had found the egg and kept it in his cupboard for years. He saw the beaked skull so clearly that he still returns to search for it. However, his long–standing hope for a funding grant, for a major expedition to uncover the skeleton, had, he said, just about faded after 36 years.