Zesduizend of 14 miljard: hoe groot en hoe oud is het heelal?

by Douwe Tiemersma | mrt 24, 2017 | Astronomie & Kosmologie, Onderwijs, Opinie

“Hier heb je denk ik een aardige kluif aan. ;-)”

Dat was het onderwerp van een emailtje dat ik vorige week ontving van een vriend met een link naar een artikel van Heino Falcke met de titel “Six thousand versus 14 billion: How large and how old is the universe?”. Heino Falcke legt uit waarom hij gelooft in een heel oud heelal. Kort gezegd komt het hierop neer: het heelal is astronomisch groot en het licht heeft veel tijd nodig gehad om ons te bereiken, veel meer dan 6000 jaar. Over creationistische standpunten zegt hij:

“None of the science ideas floated so far by creationists comes anywhere near a coherent theory that can stand up against the scrutiny of current experiments and observations. They fail not by a little bit; they fail by a huge margin. Creationist science simply does not hold up to the standard of truth that we require in science.”¹

Daar blijkt behoorlijk wat op af te dingen. De ideeën van creationisten die Heino Falcke verwoordt zijn wat gedateerd. Dat is overigens niet verwonderlijk – Heino is een bekende uit de ForumC stal, en die stal geeft bijna altijd een gedateerd, vaak onjuist beeld van wat creationisten geloven.

Andere modellen

Zo zijn de visies van een aantal wetenschappers niet meegenomen, zoals:

Barry Setterfield
Russell Humphreys / John Hartnett
Erik Verlinde

Bovenstaande wetenschappers hangen alle een ander model aan, dat van dezelfde astronomische afstanden uitgaat, maar waarbij het heelal prima 6000 jaar oud kan zijn. De laatste is overigens geen creationist. Russell Humphreys heeft vanuit zijn model voorspellingen gedaan over de magnetische velden van de planeten, nog voor die gemeten waren.² Vanuit een miljarden-jaren-denkraam zijn er ook voorspellingen gedaan. Die zaten er bij bijna alle planeten veelvouden naast, terwijl tot nog toe alle voorspellingen van Russell Humphreys wèl bleken te kloppen. Welk model heeft de beste voorspellingswaarde?

We weten veel nog niet

Kort gezegd komt het bij kosmologische modellen hier op neer: we weten heel veel nog niet. Om het consensusmodel te laten werken, zijn variabelen, dark-energy en dark-matter nodig, een energie en materie die nog nooit is waargenomen, maar waaruit wel 96% van het universum zou bestaan.³ Dus van alle soorten materie waaruit ons heelal bestaat hebben we 96% nog nooit geobserveerd! Volgens de Big Bang theorie weten we dus bijna niets over de materie om ons heen. In de modellen van Setterfield en Verlinde is dit niet nodig.

Daarnaast is er vanuit het vakgebied de roep gekomen om ook ruimte te laten voor andere modellen – omdat het huidige model veel problemen heeft, en omdat blijkt dat andere modellen continu geen kans krijgen vanwege censuur.⁴

Hoe oud is het heelal?

Dus, vertelt kosmologie iets over de leeftijd van het heelal? Hoe het precies zit, weet ik niet, er is nog te veel onduidelijk. Er zijn echter meerdere modellen, met elk zijn eigen problemen.⁵ Niet al die modellen vereisen een miljarden jaren oud heelal.