In een kennelijke poging om weinig betrouwbare wetenschap tot nieuwe hoogten te voeren, hebben John Kappelman en collega’s onlangs een artikel gepubliceerd dat de vraag behandelt: “Hoe is Lucy gestorven?” (Perimortem fractures in Lucy suggest mortality from fall out of tall tree.” Nature 2016: 537; 503-507) (Perimortem breuken in Lucy wijzen op dood door val uit een hoge boom.”)

Lucy is het beroemdste en goed bewaarde exemplaar van Australopithecus afarensis, waarvan men meent dat het gaat om een vroege vrouwelijke mensachtige, een evolutionaire voorouder van mensen. Hoofdstuk 6 van The Scientific Approach to Evolution leg ik uit hoe alleen slechts heel weinig betrouwbare wetenschappelijke gegevens suggereren dat Lucy een evolutionaire voorouder van mensen was. Hoofdstuk 4 bespreekt de doodsoorzaak van farao Toetanchamon en legt uit dat er heel weinig betrouwbaars is dat deze vraag kan beantwoorden. Daarom komt het ook niet als een verrassing dat maar heel weinig betrouwbare wetenschap zich bezig kan houden met de oorzaak van Lucy’s dood.

Kappelman beweert dat Lucy door een val uit een boom is gestorven. Hij vergelijkt de aard van Lucy’s botbreuken met die door een val ontstane hedendaagse botbreuken. Omdat hij overeenkomsten ziet, concludeert hij dat vallen de meest waarschijnlijke oorzaak van Lucy’s breuken is. Dit leidt tot een ongelooflijke opeenvolging van in toenemende mate onbewezen speculaties, bedoeld om een geloof aan te moedigen dat Lucy een evolutionaire voorouder van mensen is. Zijn redenering is als volgt:

Lucy heeft veel gebroken botten, breuken die lijken op verwondingen door een val.

Daarom: Lucy viel dood.

Er is bewijs van bomen in het tijdperk van Lucy in Afar (regio in het huidige Ethiopië -vert.).

Daarom: Lucy viel uit een boom.

Dit is een extra bewijs dat Lucy in bomen leefde.

Omdat Lucy tweevoetig was, een tussenvorm tussen mensen en in bomen levende primaten, was zij onhandig in bomen, wat duidelijk maakt waarom zij viel.

Dit alles versterkt het geloof dat Lucy een evolutionaire voorouder van mensen is.

John Hawks, professor antropologie op de Universiteit van Wisconsin, komt met een belangrijke kritiek. http://johnhawks.net/weblog/fossiels/afarensis/lucy-falling-tree-kappelman-2016.html
Hij dringt aan op de noodzaak om Lucy’s breuken te vergelijken met die van andere fossielen. Hij veronderstelt dat fossielen van olifanten, rhino’s en paarden soortgelijke botbreuken kunnen laten zien, maar dat het onwaarschijnlijk is dat ze uit bomen zijn gevallen. Hij veronderstelt ook dat de grote hoeveelheid botbreuken erop zou wijzen dat ze uit een vliegtuig en niet uit een boom is gevallen. Hij acht het ook mogelijk dat deze breuken na haar dood zijn ontstaan.

Mijn belangstelling ligt in de weinig betrouwbare aard van deze wetenschap. Kappelmans werk heeft duidelijk weinig aandacht voor de zes criteria van hoog betrouwbare wetenschap. Deze zijn:

Herhaalbaar: Lucy’s dood kan niet herhaald worden.

Rechtstreeks meetbare en accurate resultaten: De maten van Lucy’s botten (3,18 miljoen jaar oud, zo wordt verondersteld) zijn een heel indirecte manier om de doodsoorzaak te bepalen.

Op de toekomst gerichte, interveniërende studie: De studie van de botten, waarvan wordt gedacht dat ze 3,18 miljoen jaar oud zijn, geldt zeker als retroperspectief. De aard van het werk is observerend en niet interveniërend. De deur staat wijd open voor vooroordelen.

Behoedzaam vooroordeel vermijden: De sterke wens om Lucy als een evolutionaire voorouder van mensen voor te stellen is een vooroordeel dat in het hele werk telkens weer blijkt.

Behoedzaam aannames vermijden: Zoals John Hawks opmerkt: het laten zien dat Lucy’s breuken lijken op door een val ontstane breuken uit onze tijd impliceert niet dat Lucy is gevallen. Het is een aanname van Kappelman.

Nuchtere beoordeling van resultaten: Hoewel Kappelman beperkende termen als “suggereert” en “waarschijnlijk” door zijn werk sprenkelt, is een veel ruimer gebruik van dit soort termen vereist. Kappelmans publicatie bevat geen onderdeel met “beperkingen”, waar hij frank en vrij de beperkingen van zijn studie zou kunnen bespreken. Is dit te veel gevraagd? Tenslotte heeft Kappelman door aan zijn summiere bevindingen veel toe te voegen om steun te suggereren voor een in bomen levende Lucy en een verband met de menselijke evolutie, zijn bevindingen ver buiten de grenzen van zijn waarnemingen uitgebreid.

Doordat de studie gebaseerd is op heel weinig betrouwbare wetenschap, kan de invloed van vooroordeel gemakkelijk de invloed van de schaarse gegevens overheersen. Als resultaat zullen de subjectieve conclusies een eindeloze bron van debat zijn.

Dit artikel is met toestemming vertaald en overgenomen van de website Scientific Evolution. Het originele artikel is hier te vinden.