Als je ’s nachts wil zien wat er om je heen gebeurt, gebruik je een nachtzichtkijker. Nadeel daarvan is dat zo’n kijker zwaar is en een beperkte beeldhoek heeft. BAE Systems wil daar wat aan doen. Hiervoor keek men het parasitaire vliegje Xenos peckiieens diep in de ogen… en men stond versteld van wat ’ie ziet.
Volgens onderzoeker Leslie Laycock hebben huidige nachtzichtkijkers slechts een beeldhoek van 30 tot 40 graden. Daardoor is de waarneming beperkt. Als soldaat zou je natuurlijk veel meer om je heen willen zien. „Het optische gedeelte, het glas, van een gewone lens is in belangrijke mate bepalend voor de grootte en het gewicht van de kijker”, vertelt Laycock. „Toen we gingen zoeken naar methodes om de apparatuur te verkleinen, namen we insecten als voorbeeld. Zij hebben namelijk hele kleine optische elementen in hun ogen die toch een kwalitatief hoogwaardig beeld opleveren. De samengestelde facetogen van insecten kunnen uit wel honderdduizenden lensjes bestaan! Zo complex wilden wij niet gaan. Bij het vliegje Xenos peckii vonden we wat we zochten: 50 lensjes met de resolutie en gevoeligheid die we nodig hadden.”
Bug Eye
Elk van de 50 lensjes in de beide ogen geeft een afzonderlijk beeldje. De insectenhersenen voegen die beeldjes samen tot één groot panoramisch plaatje. De onderzoekers zeggen dat het hen gelukt is om dit na te maken. De nieuwe kijker heeft negen lenzen en heet Bug Eye (insectenoog). Elke lens heeft ongeveer de grootte van een cameralens in een telefoon. De lenzen zijn geplaatst op een gebogen ondergrond. Deze nieuwe technologie geeft soldaten een beeld van 60 graden wanneer ze door de Bug Eye kijken. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van de daarvoor gebruikte, op de helm gemonteerde apparatuur. Ook is de Bug Eye compacter en lichter in gewicht. De Bug Eye-technologie is ook toegepast in raketdetectiesystemen, waardoor een beeld van 120 graden (in plaats van 20 graden voorheen) kan worden bereikt. Ook helpt het om dode hoeken in bewakingscamera’s te ondervangen.
Inspirerend
Het is natuurlijk schitterend dat het ontwerp van het insectenoog meehielp om de waarneming van militairen tijdens nachtelijke operaties te verbeteren. Maar zou het niet nóg mooier zijn als dit zou helpen om de ‘blik’ van veel mensen in het algemeen te laten verbreden? Namelijk, dat men in gaat zien dat achter het ontwerp van de ogen een Ontwerper zit? Niemand zou de ontwikkelaars van de nachtzichttechnologie de waardering voor hun werk willen ontnemen. Hoeveel temeer is de Ene eer verschuldigd die de ogen ontwierp die deze wetenschappers inspireerden?
Dit artikel is met toestemming overgenomen uit Weet Magazine. De volledige bronvermelding luidt: Catchpoole, D., 2015, Kijken als een insect. ’s Nachts nog meer zien dankzij Bug Eye, Weet 33: 10.
