Aan het eind van zijn regeerperiode sprak Barack Obama de wens uit dat de Verenigde Staten in 2030 een bemande missie naar Mars stuurt. Dat plan ligt er al langer. Maar is zoiets haalbaar? Als je de sciencefictionfilms mag geloven wel. Toch zijn er ook aanwijzingen dat astronauten zo’n missie moeilijk kunnen navertellen.
Door de ruimte reizen vergt veel van je lichaam. Met name mensen die lange tijd in de ruimte verblijven ondervinden daar allerlei problemen van. Dat kan zich uiten in lichamelijke klachten, zoals minder goed kunnen zien of horen, slaapproblemen en de vorming van nierstenen. Uit onderzoek blijkt dat de astronauten die deelnamen aan het Apollo-programma (en dus naar de maan zijn geweest of eromheen zijn gevlogen) een vier tot vijf keer grotere kans hebben op hart- en vaatziekten dan de gemiddelde aardbewoner. Volgens experts heeft dat te maken met kosmische straling. Dat is gevaarlijke, hoogenergetische straling die van sterren af komt. Op aarde word je voor die straling beschermd. De aarde heeft namelijk een magnetisch veld en een dikke atmosfeer die de meeste hoogenergetische deeltjes veilig afbuigt of tegenhoudt. Op aarde wordt die straling afgebogen naar de polen; zo ontstaat het noorder- en zuiderlicht.
Op aarde ben je dus goed beschermd tegen schadelijke straling uit de ruimte. Maar Mars heeft een veel dunnere atmosfeer (en een zwakker magnetisch veld). De straling is daar dus veel heviger. Geen wonder dat God in Jesaja 45 vers 18 zegt dat Hij de aarde heeft gemaakt om bewoond te worden. Niet Mars.
Slecht geheugen
Uit een nieuwe studie blijkt dat kosmische straling niet alleen de kans op hartproblemen vergroot. Uit proeven met ratten blijkt dat ze wat verward kunnen raken na blootstelling aan hoogenergetische straling. Dat komt doordat hun geheugen erdoor wordt aangetast. Een paar jaar geleden werd al bekend dat kosmische straling de verschijnselen van alzheimer versnelt. De nieuwe studie van de University of California, Irvine (VS) laat zien dat er daadwerkelijk beschadigingen optreden in de hersenen van de blootgestelde ratten. De netwerken van neurotransmitters zijn op sommige plekken onderbroken. Daardoor kunnen signalen in de hersenen niet goed worden doorgegeven en gaat je geheugen achteruit.
Angst en depressie
Ook zouden mensen die langdurig aan kosmische straling worden blootgesteld last kunnen krijgen van depressies en angststoornissen, zo blijkt uit de studieresultaten. Het proces in de hersenen dat associaties aan angstige gebeurtenissen onderdrukt, wordt eveneens uitgeschakeld. Dit proces zorgt er bijvoorbeeld voor dat mensen die eens bijna verdronken zijn weer durven zwemmen. Als dat er niet is, kunnen deze mensen bij het zien van water al een paniekaanval krijgen.
Geen bescherming
Met de huidige technologie is het onmogelijk om astronauten voldoende tegen kosmische straling te beschermen. Je ruimteschip uitrusten met een dikkere wand helpt niet, want zelfs daar gaan de hoogenergetische deeltjes dwars doorheen. Daarbij komt dat een dikkere wand betekent dat het ruimteschip een stuk zwaarder wordt, en dus heb je meer brandstof nodig. Dat maakt je missie weer een heel stuk duurder. Volgens de onderzoekers zou het maanden duren voordat het geheugenverlies bij de Marsreizigers zichtbaar wordt. De reis, die heen en terug zo’n 2 tot 3 jaar zou duren, is dan ook lang genoeg om permanente schade te berokkenen. Enthousiastelingen kunnen dus wel allemaal mooie plannen maken om naar Mars te gaan, maar de vraag is of ze zich hun reis bij thuiskomst nog kunnen herinneren. Als ze al levend op aarde terugkomen…
Dit artikel is met toestemming overgenomen uit Weet Magazine. De volledige bronvermelding luidt: Heugten, G.J.H.A., 2016, Marsmissie: aanrader of niet? Je zou het moeilijk kunnen navertellen, Weet 42: 47.
