Meer dan 200 vloedverhalen
Lees hier het artikel in een mooi opgemaakte poster.
In elk deel van de wereld vinden wij overleveringen over een grote vloed. Deze vloedverhalen vertonen vaak treffende overeenkomsten met het zondvloedverslag uit de Bijbel.
Wat heeft dat ons te zeggen? Overleveringen zelf hoeven niet waar of betrouwbaar te zijn, daarom zijn deze verhalen geen bewíjs voor de Bijbelse zondvloed. Maar de hoeveelheid vloedverhalen en haar overeenkomsten met het Bijbelse zondvloedverslag zijn wel een aanwijzing. Vloedoverleveringen kunnen worden verklaard door een gezamenlijk geheugen aan een echte wereldwijde zondvloed zoals beschreven in de Bijbel.
Het zijn er veel, in elk werelddeel….
De grote hoeveelheid vloedverhalen die gevonden worden is belangrijk. John D. Morris (20011) heeft er meer dan 200 geteld. Dat maakt toeval minder waarschijnlijk. Vloedverhalen met zoveel overeenkomsten worden gevonden in alle uithoeken van de wereld. Bovendien is het interessant dat in de meeste verhalen over een vernietiging van de aarde, dit (alleen) door een watervloed gebeurt.
… met overeenkomsten en verschillen
De verhalen zijn altijd op één of bijna alle details afwijkend van het Bijbelse zondvloedverslag. Interessant is dat de afwijkingen groter lijken te worden naarmate de afstand tussen de vindplaats van het verhaal en Mesopotamië toeneemt. Welke overlevering is waar? Alleen in de Bijbel vinden we het door God geïnspireerde, historisch betrouwbare, verslag van de zondvloed. Het lijkt erop dat de herinneringen aan de Bijbelse zondvloed door de tijd heen verdraaid en aangepast zijn aan de lokale cultuur en omstandigheden, en zo in overleveringen terecht zijn gekomen.
De kans is groot dat niet álle vloedverhalen gebaseerd zijn op de Bijbelse zondvloed. Ook weten we niet zeker of alle mondelinge verhalen betrouwbaar zijn gedocumenteerd; dat is niet altijd te controleren. Toch blijven er voldoende vloedverhalen met relevante overeenkomsten over om een echte wereldwijde zondvloed te ondersteunen.
Onderdelen die regelmatig terugkomen in de vloedoverleveringen zijn: Één bijzondere familie, een boot, een straf van God, het meenemen van dieren, een landing op een berg en het uitsturen van vogels.
Zes voorbeelden van vloedverhalen wereldwijd
Mesopotamië: Gilgamesh epos
Het verhaal vertelt dat Ea, heer van de wateren en de bewaker van de mens, Utnapishtim waarschuwde voor de grote vloed waarmee de goden van plan waren de mensheid uit te roeien. Hij moest ‘een boot bouwen’ en ‘het zaad van alle levende wezens in de boot opnemen’. Toen de storm was gaan liggen, keek Utnapishtim naar het aangezicht van de wereld en er was stilte, de hele mensheid was teruggekeerd naar klei. Utnapishtim liet een duif los die terugkwam en geen rustplaats vond, en toen liet hij een zwaluw los met hetzelfde resultaat. Ten slotte keerde een losgeraakte raaf niet terug. De boot kwam op een bergtop aan de grond en Utnapishtim bracht een offer.
China
De rivieren overstroomden tot het water de hemel bereikte. En alle levende wezens kwamen om behalve twee, een broer en een zus. Die werden gered in een enorme kist. Ze namen een paar van elk soort dier mee in de kist.
Nahua, Mexico
Toen de mensheid overweldigd werd door de grote vloed, werd niemand gered behalve een man genaamd Coxcox (…) en een vrouw genaamd Xochiquetzal. Zij redden zichzelf in een kleine boomschors. Nadat zij aan land gekomen waren op een berg die door hen Colhuacan genoemd werd, kregen zij daar heel veel kinderen. Deze kinderen werden allemaal doof geboren, totdat een duif uit een hoge boom hen taal bijbracht, maar deze talen verschilden zoveel dat ze elkaar niet konden begrijpen.
Hawaï
Een man genaamd Nu-u bouwde een kano met een huis erop. Water bedekte de aarde en doodde alle mensen: Alleen Nu-u en zijn familie werden gered. De kano was gevuld met dieren. Ze verlieten de ark op een berg en brachten een offer.
Masai, Afrika
Vanwege ongehoorzaamheid en een doodslag besloot God de hele mensheid te vernietigen. Alleen de vrome Tumbainot vond genade in de ogen van God, die hem gebood een ark van hout te bouwen en erin te gaan, met zijn gezin en allerlei dieren. Toen ze aan boord waren en alle voorraden hadden, liet God het zo lang en hard regenen dat iedereen verdronk behalve degenen in de ark. Eindelijk hield de regen op. Tumbainot liet een duif uit de ark vliegen. ‘s Avonds kwam ze moe terug. Enkele dagen later liet Tumbainot een gier naar buiten, met een pijl aan zijn staartveren. De gier keerde terug zonder de pijl. Het water zakte en de ark landde op een grasvlakte. Ze stapten uit en Tumbainot zag vier regenbogen.
Egypte
Het was de oude scheppingsgod, Atum, die verantwoordelijk was voor de oervloed, die de hele aarde bedekte en de hele mensheid vernietigde behalve die in de boot van Atum.
Dit artikel verscheen in onze gratis magazine Bijbelvast, mei 2022. Bijbelvast is het gratis kwartaalblad voor de achterban van Logos Instituut. In dit blad van 16 pagina’s verschijnen relevante artikelen over Bijbel en wetenschap, kinder- en tienerpagina’s, verhalen uit de praktijk en nieuwsberichten.Bijbelvast Extra
Bronvermelding en literatuurtips zoals te vinden op www.logos.nl/bijbelvast-extra vind je hieronder.
Bronvermelding
John D. Morris, Ph.D. 2001. Why Does Nearly Every Culture Have a Tradition of a Global Flood?. Acts & Facts. 30 (9). Te lezen op: www.icr.org/article/why-does-nearly-every-culture-have-tradition-globa
Mesopotamië: https://floodstories.wordpress.com/2020/08/01/2-3-b-ix-de-feyter-2001-dutch
China: https://creation.com/many-flood-legends
Mexico: http://www.talkorigins.org/faqs/flood-myths#Nahua
Hawaii: http://www.talkorigins.org/faqs/flood-myths#Hawaii
Masai: https://floodstories.wordpress.com/3-2-a-tumbainots-flood
Egypte: https://floodstories.wordpress.com/2020/07/29/2-2-a-ii-faulkner-1994
Literatuurtips
Voor een uitgebreide verzameling Amerikaanse vloedverhalen, zie: Liguori, Nick, Echoes of Ararat, (Green Forest, AR: Master Books, 2021)
Voor een recente studie naar Chinese vloedverhalen, zie: Lewis, Mark Edward, The Flood Myths of Early China, (Albany, NY: State University of New York Press, 2006)
Theoloog Bram van den Heuvel is, aan de Evangelische Theologische Faculteit in Leuven, bezig met een promotieonderzoek naar zondvloedverhalen. Hij verzamelt alle vloedverhalen die hij tegenkomt op de volgende website https://floodstories.wordpress.com/. Je vindt hier veel zondvloedverhalen in allerlei talen, ook regelmatig in de originele taal.
http://www.talkorigins.org/faqs/flood-myths. Op deze website van Mark Isaak vind je een grote verzameling van allerlei vloedverhalen uit de hele wereld. De website is voor het laatst bijgewerkt in 2002. Deze website is erg overzichtelijk en geeft goede bronvermeldingen.
https://answersingenesis.org/the-flood/flood-legends/australian-aboriginal-flood-stories/
https://www.icr.org/article/noah-flood-gilgamesh
https://arkencounter.com/flood/myths/
Extra vloedverhalen
Australië – aboriginals
Lang, lang geleden werd Ngowungu, de Grote Vader, erg boos en besloot de mensen te verdrinken. Er kwam een grote overstroming met regen. Totdat al het land bedekt was, behalve de toppen van twee of drie bergen. Vanuit het westen waren een man en zijn vrouwen met een hond aan het vechten in een kano toen een vogel met een blad in zijn bek voor hen uit vloog en hen de weg wees naar de berg Broome waar ze landden. Daar waren enkele andere overlevenden. Toen sneed Djabalgari, zijn pink in en liet het bloed in het vloedwater druppelen. Het water begon te dalen en verdween uiteindelijk van het land. Alle andere mensen zijn verdronken.
Bron: https://creation.com/australian-aboriginal-flood-stories
Griekenland
Zeus stuurt een vloed om de mensen te vernietigen. Deucalion krijgt het advies van zijn vader Prometheus om een kist te bouwen om zo de zondvloed te overleven. Alle andere mensen kwamen om, behalve een paar die naar hoge bergen vluchtten. De bergen in Thessalië scheurden uiteen, en de hele wereld voorbij de Isthmus en Peloponnesos werd overspoeld. Deucalion en zijn vrouw Pyrrha kwamen, na negen dagen en nachten in de kist te hebben gezweefd, aan op het gebergte Parnassus. Toen de regens ophielden, offerde hij aan Zeus, de God van de vlucht. Op bevel van Zeus gooide hij stenen over zijn hoofd; zij werden mannen, en de stenen die Pyrrha gooide, werden vrouwen. Daarom worden de mensen laoi genoemd, van laas, “een steen.”
Bronnen:
http://www.talkorigins.org/faqs/flood-myths
https://arkencounter.com/flood/myths/
India (Hindu)
Manu, de eerste mens, vond een kleine vis in zijn waswater. De vis smeekte om bescherming van de grotere vissen, in ruil waarvoor hij Manu zou redden. Manu hield de vis veilig en bracht hem naar steeds grotere reservoirs terwijl hij groeide, om hem uiteindelijk naar de oceaan te brengen. De vis waarschuwde Manu voor een komende zondvloed en zei hem een schip te bouwen. Toen de vloed opkwam, kwam de vis, en Manu bond het vaartuig aan zijn hoorn. De vis leidde hem naar een noordelijke berg en zei Manu dat hij het touw van het schip aan een boom moest binden om te voorkomen dat het zou gaan drijven. Manu overleefde het, als enige van alle schepselen. Hij offerde geklaarde boter, zure melk, wei en wrongel. Hieruit ontstond een vrouw die zich Manu’s dochter noemde. Alle zegeningen die hij via haar opriep werden hem geschonken. Door haar genereerde hij dit ras.
Bron: http://www.talkorigins.org/faqs/flood-myths#Hindu
Overeenkomsten tussen de vloedverhalen volgens John D. Morris (2001)
Was er een bevoorrechte familie? 88%
Waren ze van tevoren gewaarschuwd? 66%
Was de zondvloed te wijten aan de slechtheid van de mens? 66%
Was de catastrofe alleen een overstroming? 95%
Was de zondvloed wereldwijd? 95%
Was het overleven te danken aan een boot? 70%
Waren er ook dieren gered? 67%
Speelden dieren een rol? 73%
Zijn de overlevenden op een berg geland? 57%
Was de geografie plaatselijk? 82%
Werden er vogels uitgestuurd? 35%
Werd de regenboog vermeld? 7%
Hebben overlevenden een offer gebracht? 13%
Werden er specifiek acht personen gered? 9%
Bron: John D. Morris, Ph.D. 2001. Why Does Nearly Every Culture Have a Tradition of a Global Flood?. Acts & Facts. 30 (9). Te lezen op: www.icr.org/article/why-does-nearly-every-culture-have-tradition-globa
Voetnoten
- John D. Morris, Ph.D. 2001. Why Does Nearly Every Culture Have a Tradition of a Global Flood?. Acts & Facts. 30 (9)
