OER – Het grote verhaal van nul tot nu

by | aug 5, 2020 | Nieuws, Onderwijs

Veel gelovigen hebben vragen over het ontstaan van deze wereld. Heeft God hemel en aarde geschapen in zes dagen? Of heeft God een evolutieproces over miljarden jaren gebruikt om het leven op aarde te krijgen? Deze vragen zijn niet nieuw, daar wordt al meer dan anderhalve eeuw over nagedacht. Mensen hebben behoefte aan het zien van het grote plaatje. Eeuwenlang was dat duidelijk: God schiep hemel en aarde, in zes dagen of in één oogwenk (daar was soms discussie over, al kozen de meeste christenen voor het eerste). God zag dat Zijn schepping zeer goed was. De zondeval bracht dood en lijden in de wereld. Het zondvloedwater bedekte de aarde en verwoestte de eerste wereld met haar bewoners. Slechts Noach en zijn gezin overleefden in de ark. God sloot een nieuw verbond met Noach. En zo werd de loop van de geschiedenis verder gevolgd en uitgelegd. De moderne natuurwetenschappen hebben, zo lijkt het, roet in het eten gegooid door met een alternatieve ‘grote geschiedenis’ te komen, van big bang, via het accretiemodel en abiogenese, tot universele gemeenschappelijke afstamming van al het leven. Dat de christelijke geschiedenis tegenover een seculier verhaal wordt geplaatst is overigens niet nieuw, maar al bekend sinds de vroege kerkvaders. Sommige christenen willen het naturalistische verhaal volledig serieus nemen, zij zien dat wat christenen eeuwenlang over Genesis geloofd hebben als achterhaald of op zijn minst zouden we het bijbelboek Genesis anders moeten lezen. Dit jaar hebben enkele Nederlandse theïstisch evolutionisten (Gijsbert van den Brink, Cees Dekker en Corien Oranje) ook een ‘groot verhaal’ geschreven. Ze maken gebruik van de hierboven zo genoemde alternatieve ‘grote geschiedenis’ en hebben dit met een christelijk sausje overgoten. Het resultaat is ‘OER. Het grote verhaal van nul tot nu’. Dit zorgt in de media en in de kerk voor opschudding.

Op deze pagina wil ik een overzicht bieden van alles wat er geschreven is over het boek OER. Waarom begin ik daar nu pas mee, het boek is immers al maanden uit? Dat komt omdat we bij Logos Instituut besloten hadden het boek voorlopig te laten liggen. Het is immers het zoveelste boek vanuit theïstisch evolutionistische hoek in zeer korte tijd, wat kan er nog meer gezegd worden? Ondertussen kregen we verschillende berichten vanuit onze achterban of we iets wilden zeggen over het boek OER. Diverse mensen uit de achterban hadden vragen of waren bezorgd waar het heen moet met de kerk en het christelijk geloof wanneer deze verhalen, zoals in het boek OER, geaccepteerd worden. Omdat we de afgelopen tijd steeds meer reacties hebben gekregen, hebben we besloten toch wat met het boek te doen in de hoop dat de ogen van mensen open gaan en ze afstand zouden nemen van het theïstisch evolutionisme, omdat deze filosofie in strijd is met de Bijbelse geschiedenis en ook niet in overeenstemming is met het boek van de natuur.

OER – Het grote verhaal van nul tot nu.

Het boek OER is eenvoudig geschreven en bedoeld voor de gewone gelovigen. Het bevat een indrukwekkende lijst met aanbevelingen waaronder de astrofysicus prof. dr. Heino Falcke, de fysicus prof. dr. Robbert Dijkgraaf, theoloog en programmamaker van de Evangelische Omroep drs. Andries Knevel, theoloog prof. dr. Stefan Paas en de oprichtster van ‘Huis van Belle’ Eline Hoogenboom. Op 13 mei 2020 werd het boek online gepresenteerd, waarbij Nobelprijswinnaar prof. dr. Ben Feringa het eerste exemplaar in ontvangst nam. In korte tijd zijn er acht drukken van het boek verschenen, helaas is er geen oplage bekendgemaakt. Hieronder het overzicht in chronologische volgorde.

13 mei 2020: Het boek OER wordt gepresenteerd via Zoom. Prof. dr. Cees Dekker heeft de leiding over de avond en vertelt allereerst waarom het boek verschenen is. Daarna komt schrijfster en theologe Corien Oranje die uitleg geeft over het ontstaan van het verhaal. Prof. dr. Gijsbert van den Brink vertelt iets over de theologische achtergronden van het boek. Wanneer de drie auteurs hun verhaal verteld hebben gaat de uitgever langs bij Nobelprijswinnaar prof. dr. Ben Feringa en overhandigt het eerste exemplaar met een hengel aan deze geleerde. Corien Oranje leest daarna een stukje uit het boek voor. Na ongeveer 25 minuten vertellen diverse mensen wat over het boek OER en wat het boek met hen gedaan heeft. Eerst zien we een videoboodschap van de astrofysicus prof. dr. Heino Falcke. De tweede spreker is Corine Hijmissen, docent ANW aan het Greijdanus College te Zwolle. De derde en laatste reageerder is de theoloog en programmamaker EO drs. Andries Knevel. Iedere spreker stelde ten minste één vraag aan een van de schrijvers. Wanneer dit afgelopen is stellen journalisten en andere deelnemers vragen aan de auteurs.1

14 mei 2020: De opname van de online boekpresentatie OER is op YouTube geplaatst.2 Schrijfster Corien Oranje blikt op haar website terug op de boekpresentatie.3 In het Nederlands Dagblad verschijnt een verslag van de boekpresentatie (zie 13 mei 2020).4 Op de website nieuwsblik.nl wordt verwezen naar het vorige artikel in het Nederlands Dagblad.5

15 mei 2020: Op godenenmensen.nl schrijft Paul Delfgaauw over het boek OER.6 Op de website van Lazarus wordt geschreven over de boekpresentatie (zie 13 mei 2020).7 In het Nederlands Dagblad verschijnt een recensie van Dick Schinkelshoek.8

16 mei 2020: Predikant en theoloog drs. Matthijs Haak (Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt) schrijft op zijn website een recensie van het boek OER.9

17 mei 2020: In het Friesch Dagblad verschijnt een recensie van het boek OER geschreven door de literatuurcriticus en journalist dr. Tjerk de Reus.10

18 mei 2020: In de Volkskrant verschijnt een interview met een van de auteurs van het boek, prof. dr. Cees Dekker. Dekker geeft onder andere aan dat geloven rationeler is dan niet-geloven.11

20 mei 2020: In het dagblad Trouw verschijnt een recensie van het boek OER. De recensent, literatuurwetenschapper dr. Marijke Laurense, vermoedt dat dit boek zomaar het theologische boek van het jaar zou kunnen worden.12 Op de website van Het goede leven verschijnt eveneens een recensie, geschreven door Ineke Evink.13 Klaas Jan de Graaf reageert in het Nederlands Dagblad op het verslag (zie 14 mei 2020) en de recensie (zie 15 mei 2020) in dezelfde krant.14

22 mei 2020: Op de website van ForumC wordt aangegeven dat OER de scheppende God verbindt met een oeroud heelal. In de bespreking wordt gewezen op enkele recensies.15 Psycholoog en psychometricus Mik van Es reageert in het Nederlands Dagblad op het verslag (zie 14 mei 2020) en de recensie (zie 15 mei 2020) in dezelfde krant.16

23 mei 2020: Op de website Gesien.nu wordt aandacht gegeven aan het boek OER.17 In het Dagblad van het Noorden verschijnt een interview met schrijfster Corien Oranje. Op de website van Narcis is het boek OER aan de bibliografie van Gijsbert van den Brink toegevoegd.18

24 mei 2020: Op de website hebban.nl verschijnt een recensie van het boek OER geschreven door pseudoniem Kipchoge71.19 

25 mei 2020: Op GrootNieuwsRadio wordt kort aandacht gegeven aan het nieuwe boek OER van Gijsbert van den Brink, Cees Dekker en Corien Oranje.20 Op het blog van ‘Kinderen van God’ verscheen ook een bespreking van het boek.21 Natuurkundig ingenieur Rob van Bergen reageert in het Nederlands Dagblad op de recensie van Dick Schinkelshoek (zie 15 mei 2020).22 Groot Nieuws Radio besteedt aandacht aan het boek OER.23

26 mei 2020: Max Pam reageert in een column op het boek OER.24 In het Nederlands Dagblad reageert Paul Schermers op het opiniestuk van Mik van Es (zie 22 mei 2020).25

28 mei 2020: Op de website van de Faculteit Religie en Theologie van de Vrije Universiteit is een korte (samenvattende) bespreking geplaatst van de ontvangst van het boek OER.26 Predikant en theoloog drs. Ernst Leeftink (Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt) verwijst in een blog over evolutie naar het boek OER.27

30 mei 2020: Op de website eeninwaarheid.info verschijnt het eerste deel van de bespreking van het boek OER door Durk Jan Bolt.28

31 mei 2020: Op de website van Skepsis verschijnt een reactie op het boek OER. De recensent, de wiskundige dr. Jan Willem Nienhuys, noemt OER een kleuterbijbel voor grote mensen.29

1 juni 2020: Schrijver Cees Dekker is te gast bij het programma Dit is de dag, geleid door Tijs van den Brink, om daar te praten over het boek OER. 30

2 juni 2020: Het Harener Weekblad schrijft over het boek OER en de schrijfster Corien Oranje.31 In de NCRVGids wordt kort aandacht gegeven aan het boek.32 Op tvblik.nl wordt verwezen naar het interview met Cees Dekker in het programma Dit is de dag.33 Op gids.tv wordt het debat aangekondigd tussen Cees Dekker en Govert Schilling over het nieuwe boek van eerstgenoemde.34 Predikant en theoloog drs. Rob Visser (Gereformeerde Kerk Nederland) schrijft op zijn website Evangeliebelijden een recensie van het boek.35

3 juni 2020: Op de website Stitcher.com is een podcast verschenen met daarin een interview met co-auteur van het boek Oer, Cees Dekker.36

4 juni 2020: Theoloog drs. Robin ten Hoopen schrijft een recensie van het boek OER op zijn website.37 Daarnaast reageert hij op het interview met Cees Dekker in de Volkskrant en vooral op de reactie daarop van Max Pam.38 Bioloog prof. dr. Nico van Straalen reageert in een column in het Noordhollands Dagblad op het boek OER.39 Op het forum Freethinker is een discussie gestart over het boek, naar aanleiding van de recensie van de wiskundige dr. Jan Willem Nienhuys (zie 31 mei 2020).40

5 juni 2020: Op de website van vergadering.nu verschijnt een overzicht van enkele recensies, later wordt er ook verwezen naar dit overzicht.41

8 juni 2020: De uitgever meldt dat het boek OER nu ook als e-book verkrijgbaar is.42

9 juni 2020: Natuurkundige prof. dr. Cees Dekker is samen met wetenschapsjournalist Govert Schilling te gast bij Op1 om daar met elkaar in discussie te gaan over het nieuwe boek OER.43 Op de website van EOVisie wordt ook verwezen naar dit debat.44 Op de website van B. de Roos verschijnt ook een bespreking van OER.45

10 juni 2020: Op GoedBericht.nl heeft André Piet een recensie geplaatst van het boek OER.46 Op drimble.nl wordt verwezen naar de discussie tussen Cees Dekker en Govert Schilling Op1.47 Ook op Gids.tv verschijnt er een verwijzing naar het debat geschreven door Elke Lodewijks.48

11 juni 2020: Theoloog drs. Robin Hoopen heeft een recensie geschreven van het boek OER voor de website van de Protestantse Theologische Universiteit.49 In het Reformatorisch Dagblad verschijnt een kritische recensie van het boek geschreven door theologe Elline Keurhorst-de Wilde.50

12 juni 2020: In EO Visie verschijnt een recensie van het boek OER geschreven door Gert-Jan Schaap.51

13 juni 2020: Op de website eeninwaarheid.info verschijnt het tweede deel van de bespreking van het boek OER door Durk Jan Bolt.52

15 juni 2020: In het blad EVA van de EO verschijnt een interview met schrijfster Corien Oranje over het boek OER. Ze wil met het nieuwe boek geloof en wetenschap met elkaar verbinden. Het plan daarvoor ontstond ongeveer drie jaar geleden.53 Eline Kuijper verwijst in de rubriek Blogs en Bladen van het Nederlands Dagblad naar de bespreking an het boek OER in De Waarheidsvriend.

16 juni 2020: De Boekenkrant geeft een boekfragment van OER weer op haar website.54

18 juni 2020: Technisch chemicus en redacteur van Weet Magazine, ir. Gert-Jan van Heugten, reageert in een column op CIP op de verschijning en inhoud van het boek OER.55

26 juni 2020: In het NRC Handelsblad verschijnt een recensie van het boek OER.56

27 juni 2020: Twee van de drie schrijvers, Corien Oranje en Gijsbert van den Brink, van het boek OER zijn te gast bij EO Radio5.57 Op de website eeninwaarheid.info verschijnt het derde en laatste deel van de bespreking van Durk Jan Bolt, met als titel Oerlelijk of wondermooi?58

28 juni 2020: Een vermelding van het boek OER is toegevoegd aan de pagina ‘Theïstische evolutie’ op de website Christipedia.59

29 juni 2020: In de Leeuwarder Courant verschijnt een interview met Corien Oranje, co-auteur van het boek OER.60

1 juli 2020: De bekende zanger Rikkert Zuiderveld schrijft een kort gedichtje over OER in EOVisie. Ook verschijnt er een interview met de schrijvers Corien Oranje en Gijsbert van den Brink in EOVisie. Bioloog en wetenschapsjournalist dr. René Fransen reageert op CIP op het artikel van ir. Gert-Jan van Heugten (zie 18 juni 2020).61 Op de website Samengereformeerd.nl zijn de drie delen van de recensie van Durk Jan Bolt (zie 30 mei, 13 juni en 27 juni 2020) gebundeld in één pdf.62

9 juli 2020: Op de website van het blad New Scientist verschijnt een recensie van het boek OER, geschreven door Jean-Paul Keulen.63

7 juli 2020: In een opiniestuk voor het dagblad Trouw vraagt theoloog dr. Wolter Huttinga n.a.v. OER af of er een nieuw christendom aan het ontstaan is.64

10 juli 2020: Op de website van TPOOKTECH wordt verwezen naar de boekbespreking van het boek OER in het blad New Scientist (zie 9 juli 2020).65

11 juli 2020: Op de website hetgoedeleven.nl verschijnt een kritische recensie van het boek OER geschreven door de bijbelwetenschapper prof. dr. Eep Talstra.66

13 juli 2020: Peter Overduin, van Way of Grace, zet zijn gedachten rondom OER op ‘papier’.67

14 juli 2020: Technisch chemicus ir. Gert-Jan van Heugten reageert via CIP op de reactie van bioloog dr. René Fransen.68

15 juli 2020: TimZingt schrijft een column over OER het het blad EO-visie

22 juli 2020: De schrijvers Cees Dekker en Corien Oranje worden geïnterviewd door Christelijk Informatie Platform.69 Op debijbel.nl is ook een interview verschenen met Corien Oranje, gehouden door Pieter Siebe.70

25 juli 2020: In het Vlaamse dagblad De Standaard verschijnt een interview met Cees Dekker, een van de schrijvers van het boek OER. Volgens hem gaan de Bijbel en de evolutietheorie prima samen.71

26 juli 2020: Predikant en theoloog drs. L. Sollie (Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt) laat zich voor zijn preek inspireren door het boek OER.72 Op dewereldmorgen.be wordt ook geschreven over het boek.73

27 juli 2020: Op de website van het Humanistische Verbond reageert de filosoof prof. dr. Johan Braeckman op het interview met Cees Dekker in De Standaard.74

28 juli 2020: Op de website doorbraak.be verschijnt een kort interview met de schrijver van het boek Oer, Gijsbert van den Brink.75

2 augustus 2020: In het Nederlands Dagblad beschrijft Harmke Zonnebeld de dienst van ds. L. Sollie (zie 26 juli 2020).76

5 augustus 2020: Op de website van Logos Instituut verschijnt dit overzichtsartikel.77 Weet Magazine valt op de mat met daarin een recensie van OER, geschreven door technisch chemicus ir. Gert-Jan van Heugten.78 Voor de website zaut.org schreef wetenschapsfilosoof prof. dr. Marc de Vries een kritische recensie.79

6 augustus 2020: De recensie van het boek OER, geschreven door drs. Rob Visser (zie 2 juli), is ook op de website van Logos Instituut verschenen.80 Systematisch theoloog en een van de drie schrijvers van het boek OER reageert via debijbel.nl onder andere op het artikel van prof. dr. Eep Talstra (zie 11 juli 2020).81 In het Nederlands Dagblad reageren de gemeenteleden Betsie Smit, Rita Vloo en Lien Wubs op het verslag van de kerkdienst van ds. L. Sollie.82

7 augustus 2020: Predikant en theoloog drs. Ernst Leeftink (Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt) schrijft op zijn blog een recensie van het boek OER.83

10 augustus 2020: Bioloog en wetenschapsjournalist dr. René Fransen reageert via een artikel op CIP op het artikel van ir. Gert-Jan van Heugten (zie 14 juli 2020).84 Johannes Geelhoed is een driedelige serie begonnen over theïstische evolutie naar aanleiding van het boek OER. De serie is verschenen op YouTube.85

11 augustus 2020: Predikant en theoloog drs. Ernst Leeftink legt, naar aanleiding van een discussie op social media over het boek OER, uit waarom hij met het ‘creationisme volledig vastloopt’.86

14 augustus 2020: Op de website van Logos Instituut is een recensie verschenen van de taalkundige Klaas Roos (MA), met als titel: ‘Oer: het ongelukkige huwelijk tussen de Bijbel en de evolutietheorie.’87

16 augustus 2020: Op de website raadvankerkenzuidhorn.nl worden twee gespreksavond aangekondigd over het boek OER onder leiding van Koos Slagter en ds. Henk Pol. De avonden zullen op woensdagavond 13 en woensdagavond 20 januari 2021 plaatsvinden.88

18 augustus 2020: Vandaag is het tweede deel van de serie over theïstische evolutie van Johannes Geelhoed verschenen.89

31 augustus 2020: Bij de gezamenlijke opening van het Academische Jaar van de VU faculteit Religie en Theologie en de PTHU geeft medeauteur prof. dr. Gijsbert van den Brink een workshop over het boek OER.90

1 september 2020: In het Reformatorisch Dagblad wordt kort aandacht gegeven aan de opening van het Academische jaar op de VU (zie 31 augustus 2020), met in het artikel een korte verwijzing naar de workshop van over de theologie achter OER.91 In het tijdschrift Nader Bekeken verschijnt een recensie van het boek OER geschreven door de chemicus prof. dr. Chris Kruse.92

11 september 2020: In het Reformatorisch Dagblad is een opiniestuk verschenen van bioloog ir. Henk van der Kooij over de gelijkheidsideologie. Hij verwijst ook kort naar het boek OER.

21 september 2020: Het derde deel van de serie over theïstische evolutie van Johannes Geelhoed is verschenen op het YouTubekanaal van Honderd Bijbelstudies.93

24 september 2020: Predikant en theoloog dr. J.M.D. de Heer is in De Saambinder een artikelenserie gestart met als titel Schepping en evolutie in één verhaal in reactie op het boek OER.94

1 oktober 2020: In De Saambinder is het tweede deel van de artikelenserie over OER verschenen. Deze serie wordt geschreven door predikant en theoloog dr. J.M.D. de Heer.95 Vandaag viel ook Radix op de mat met daarin een kritische bespreking van OER geschreven door de theoloog en promovendus Robin ten Hoopen (MA).97

3 oktober 2020: Durk Jan Bolt bespreekt op de website van eeninwaarheid.info de recensie van het boek OER uit Nader Bekeken geschreven door prof. dr. Chris Kruse (zie 1 september 2020).98 Dezelfde dag wordt deze bespreking ook genoemd in de nieuwsbrief van eeninwaarheid.info.

5 oktober 2020: Het eerste deel van de serie over theïstische evolutie ingesproken door Johannes Geelhoed n.a.v. de recente publicaties is ook verschenen op de website van Logos Instituut.99

13 oktober 2020: Het dagblad Trouw laat weten dat het boek OER, samen met vier andere boeken, genomineerd is voor het het beste theologische boek van het jaar. Welke titel uiteindelijk wint wordt bekendgemaakt tijdens de tiende Nacht van de Theologie.100

29 oktober 2020: In de (digitale) nieuwsbrief van Bijbel & Onderwijs wordt verwezen naar het boek OER.

31 oktober 2020: In het blad Rechtstreeks verwijst redacteur Ger de Koning in zijn voorwoord naar het boek OER. Hij waarschuwt zijn lezers voor dit boek.101

19 april 2021: Van de groothandel nam ik een catalogus mee van Royal Jongbloed. Hierin wordt op bladzijde 19 aangekondigd dat er een handleiding met gespreksvragen bij het boek OER verschijnt in april.

Voetnoten

  1. Zie voor aankondiging en samenvatting: https://www.facebook.com/events/d41d8cd9/online-presentatie-oer/658031624758132/ en https://www.royaljongbloed.com/nl/oer/.
  2. https://www.youtube.com/watch?v=ayXj_wCMNVo.
  3. https://corienoranje.nl/uitgeverwerpteersteexemplaarnaar-nobelprijswinnaar/.
  4. https://www.nd.nl/cultuur/wetenschap/971811/-zo-zou-het-gegaan-knnen-zijn-cees-dekker-corien-oranje-en-gijsb.
  5. https://nieuwsblik.nl/schepping-en-evolutie-zo-zou-het-gegaan-kunnen-zijn/.
  6. https://godenenmensen.com/2020/05/15/oer-een-revolutionair-scheppingsv/.
  7. https://www.lazarus.nl/artikel/2020/05/lazarus-tipt-sunday-service-met-michelle-david-the-gospel-sessions-podcast-met-typhoon-en-lancering-oer.
  8. https://www.nd.nl/cultuur/boeken/971978/hoe-god-in-miljarden-jaren-hemel-en-aarde-schiep-dat-ging-misschi.
  9. https://jmhaak.com/2020/05/16/oer-een-belangrijke-stap-in-het-gesprek-over-schepping-en-evolutie-geloof-en-wetenschap/.
  10. https://frieschdagblad.nl/2020/5/17/oer-verbindt-de-scheppingswonderen-van-god-met-de-oerknal.
  11. https://www.volkskrant.nl/wetenschap/ik-heb-de-sterke-intellectuele-overtuiging-dat-geloven-rationeler-is-dan-niet-geloven~b5f00845/.
  12. https://www.trouw.nl/religie-filosofie/het-briljante-oer-zou-zomaar-het-beste-theologische-boek-van-het-jaar-kunnen-worden~b30dabee/.
  13. https://www.hetgoedeleven.nl/artikelen/iedereen-heeft-een-verhaal-nodig-ook-wetenschappers.
  14. https://www.nd.nl/opinie/opinie/972983/consequenties-voor-de-bijbel.
  15. https://www.forumc.nl/nieuws/831-oer-verbindt-de-scheppende-god-met-het-oeroude-heelal.
  16. https://www.nd.nl/opinie/opinie/973269/de-zondeval-iets-wat-op-grote-schaal-misging.
  17. https://www.gesien.nu/oer/.
  18. https://www.narcis.nl/person/RecordID/PRS1293141/Language/nl.
  19. https://www.hebban.nl/recensie/kipchoge71-over-oer.
  20. https://www.grootnieuwsradio.nl/product/oer-van-cees-dekker-corien-oranje-en-gijsbert-vd-brink/.
  21. https://kinderen-van-god.blogspot.com/2020/05/oer.html.
  22. https://www.nd.nl/opinie/opinie/973269/de-zondeval-iets-wat-op-grote-schaal-misging.
  23. https://www.grootnieuwsradio.nl/product/oer-van-cees-dekker-corien-oranje-en-gijsbert-vd-brink/.
  24. https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/theodicee-of-waarom-god-niet-ingrijpt-bij-het-kwaad-en-het-lijden~b70c6240/.
  25. https://www.nd.nl/opinie/opinie/973906/conflict.
  26. https://www.godgeleerdheid.vu.nl/nl/nieuws-en-agenda/nieuwsarchief/2020/apr-jun/200528-roman-over-14-miljard-oude-kosmos-oer-het-grote-verhaal-van-nul-tot-nu.aspx.
  27. https://ernstleeftink.wordpress.com/2020/05/28/twee-amerikanen-over-de-verhouding-tussen-schepping-en-evolutie/.
  28. http://www.eeninwaarheid.info/index.php?rub=10&item=1876.
  29. https://www.skepsis.nl/blog/2020/05/oer-cees-dekker/.
  30. https://www.nporadio1.nl/dit-is-de-dag/onderwerpen/59546-2020-06-01-zijn-geloof-en-wetenschap-te-combineren.
  31. https://harenerweekblad.nl/artikel/1106847/nieuwe-verwondering.html.
  32. https://www.ncrvgids.nl/leesclub/plantage-wildlust-oer-het-verbrande-huis-onder-de-parimariboom/.
  33. https://tvblik.nl/dossier/cees-dekker.
  34. https://www.gids.tv/artikel/8955/dinsdag-op-op1-klaas-dijkhoff-over-protesten-op-de-dam-en-meer.
  35. https://www.evangeliebelijden.nl/oer-goed-boek-over-schepping-zondeval-en-verlossing.
  36. https://www.stitcher.com/podcast/spatie-podcast/e/70161125.
  37. https://robintenhoopen.wordpress.com/2020/06/04/oer-een-persoonlijke-theologische-en-exegetische-reactie/.
  38. https://robintenhoopen.wordpress.com/2020/06/04/max-pam-en-de-theodicee-van-oer/.
  39. https://www.noordhollandsdagblad.nl/cnt/dmf20200604_8151016/als-je-de-band-van-het-leven-zou-terugspoelen-en-opnieuw-starten-column-nico-van-straalen.
  40. https://www.freethinker.nl/forum/viewtopic.php?f=33&t=18082.
  41. https://www.vergadering.nu/boekdekker-oranje-brink-oer.htm.
  42. https://www.royaljongbloed.com/nl/product/oer-2/.
  43. https://www.npostart.nl/gaan-geloof-en-wetenschap-samen-cees-dekker-in-discussie-met-govert-schilling/09-06-2020/POMS_BV_16190919.
  44. https://visie.eo.nl/artikel/2020/06/cees-dekker-en-govert-schilling-over-schepping-en-evolutie.
  45. https://bderoos.wordpress.com/2020/06/09/oergereformeerd/.
  46. https://goedbericht.nl/het-oer-conflict-tussen-wetenschap-en-geloof/.
  47. https://drimble.nl/media/uitzendingen/68900783/gaan-geloof-en-wetenschap-samen-cees-dekker-in-discussie-met-govert-schilling-op1-video.html.
  48. https://www.gids.tv/video/221078/op1-govert-schilling-laat-zien-dat-geloof-en-wetenschap-niet-samengaan.
  49. https://www.pthu.nl/Bijbelblog/!/4565/oer-theologisch-pareltje-met-ruwe-randjes.
  50. https://www.rd.nl/kerk-religie/boek-oer-neemt-afstand-van-klassieke-lezing-genesis-1-3-1.1670625.
  51. https://visie.eo.nl/artikel/2020/06/recensie-oer-het-grote-verhaal-van-nul-tot-nu.
  52. http://www.eeninwaarheid.info/index.php?rub=10&item=1886.
  53. https://eva.eo.nl/artikel/2020/06/corien-oranje-verbindt-geloof-en-wetenschap-in-nieuw-boek-oer/.
  54. http://www.boekenkrant.com/boekfragment-oer/.
  55. https://cip.nl/cip+/80029-gertjan-van-heugten-over-het-boek-oer/.
  56. https://www.nrc.nl/nieuws/2020/06/26/het-vroomste-deeltje-in-t-heelal-a4004196.
  57. https://www.nporadio5.nl/eolive/nieuws/13571/eo-live-27-juni-2020.
  58. http://www.eeninwaarheid.info/index.php?rub=1&item=1892.
  59. https://christipedia.miraheze.org/w/index.php?title=The%C3%AFstische_evolutieleer&mobileaction=toggle_view_desktop.
  60. https://www.lc.nl/friesland/Schrijver-en-theoloog-Corien-Oranje-Mijn-verwondering-is-nu-nog-groter-25802517.html.
  61. https://cip.nl/cip+/80265-evolutiedebat-laten-we-als-christenen-niet-te-snel-met-censuur-dreigen/.
  62. http://www.samengereformeerd.nl/recensies/.
  63. https://www.newscientist.nl/opinie/oer-evangelische-wetenschap/.
  64. https://www.trouw.nl/religie-filosofie/is-er-een-nieuw-soort-christendom-aan-het-ontstaan~b22e311c/.
  65. https://tpook.nl/2020/07/10/newscientist-boekbespreking-oer-evangelische-wetenschap/.
  66. https://www.hetgoedeleven.nl/artikelen/de-oerknal-het-grote-verhaal-en-de-bijbel.
  67. https://wayofgrace.nl/wp-content/uploads/2020/07/Schrijven-nav-Oer_200713.pdf.
  68. https://cip.nl/cip+/80438-gertjan-van-heugten-reageert-op-rene-fransen-in-het-evolutiedebat/.
  69. https://cip.nl/cip+/80608-cees-dekker-en-corien-oranje-over-hun-boek-oer.
  70. https://debijbel.nl/bericht/oer-en-de-bijbel-gaat-dat-wel-samen.
  71. https://www.standaard.be/cnt/dmf20200723_97014896.
  72. https://kerkdienstgemist.nl/stations/194/events/recording/159575040000194.
  73. https://www.dewereldmorgen.be/community/oer-natuurwetenschapper-dekker-leest-seculiere-tijd-een-les-over-god/.
  74. https://humanistischverbond.be/blog/357/cees-dekker-oude-natuurtheologie-in-een-min-of-meer-hedendaags-kleedje/.
  75. https://doorbraak.be/radio/gijsbert-van-den-brink-het-verhaal-van-het-geloof-en-de-wetenschap-kunnen-als-een-groot-verhaal-verteld-worden/.
  76. https://www.nd.nl/geloof/geloof/985490/preek-ge-iuml-nspireerd-door-oer.
  77. https://logos.nl/oer-het-grote-verhaal-van-nul-tot-nu/.
  78. Heugten, G.J.H.A. van, 2020, Op het godslasterlijke af, Weet 64: 14.
  79. https://www.zaut.org/2020/08/05/oer-simpel/.
  80. https://logos.nl/oer-goed-boek-over-schepping-zondeval-en-verlossing/.
  81. https://debijbel.nl/bericht/oer-en-de-bijbel.
  82. https://ernstleeftink.wordpress.com/2020/08/07/een-reis-door-de-tijd-over-oer/.
  83. https://cip.nl/cip+/80676-is-wetenschap-afgoderij-rene-fransen-reageert/
  84. https://www.youtube.com/watch?v=usMMp7MMD9Q.
  85. https://ernstleeftink.wordpress.com/2020/08/11/schepping-via-evolutie-of-door-creationisme/.
  86. https://logos.nl/oer-het-ongelukkige-huwelijk-tussen-de-bijbel-en-de-evolutietheorie/.
  87. https://www.raadvankerkenzuidhorn.nl/oer/.
  88. https://www.youtube.com/watch?v=bSCqDtxiw5U.
  89. https://www.pthu.nl/actueel/agenda/2020/08/gezamenlijke-opening-academisch-jaar-vu-en-pthu/.
  90. https://www.rd.nl/kerk-religie/jaaropening-pthu-en-vu-zoek-samen-naar-waarheid-en-wijsheid-1.1691358.
  91. Kruse, C., 2020, Oer. Over schepping door middel van evolutie, Nader Bekeken 27 (9): 303-306.
  92. https://youtu.be/QP6-ivmq3fk.
  93. Heer, J.M.D. de, 2020, Schepping en evolutie in één verhaal [1], De Saambinder 98 (52): 10.
  94. Heer, J.M.D. de, 2020, Schepping en evolutie in één verhaal [2], De Saambinder 99 (1): 10.
  95. Hoopen, R. ten, 2020, Adam kan niet zonder Noach en ook niet zonder Israël. De oergeschiedenis in Genesis en OER, Radix 46 (3): 204-215.

    2 oktober 2020: De nieuwsbrief van Logos Instituut besteedt kort aandacht aan de verschijning en de discussie rond het boek OER.96Van deze nieuwsbrief is het voorwoord hier te lezen: https://logos.nl/tweede-nummer-bijbelvast-verschenen-kinderen-en-jongeren-hebben-bijbelgetrouwe-antwoorden-nodig-voorwoord-nieuwsbrief-1-oktober-2020/.

  96. http://www.eeninwaarheid.info/index.php?rub=10&item=1929.
  97. https://logos.nl/theistische-evolutie-deel-i-in-strijd-met-de-bijbel/.
  98. https://www.trouw.nl/religie-filosofie/wie-schreef-het-beste-theologische-boek-dit-zijn-de-vijf-kanshebbers~ba790f75/.
  99. https://www.oudesporen.nl/rechtstreeks/Rechtstreeks2020-11.pdf.

Abonneer je op onze maandelijkse nieuwsbrief!