De overheid verstrekt foutieve en verwarrende informatie over de abortusgrens

by Kees van Helden | apr 6, 2017 | Ethiek, Medische wetenschappen, Onderwijs

Op de website van de rijksoverheid¹ staat dat in Nederland een abortus
is toegestaan tot 24 weken zwangerschap. Deze informatie is onjuist en dat heeft verstrekkende gevolgen.

De Wet afbreking zwangerschap noemt nergens een grens van 24 weken. En in het Wetboek van Strafrecht staat ook geen wekengrens (artikel 82a):

“Onder een ander, of een kind bij of kort na de geboorte, van het leven beroven wordt begrepen: het doden van een vrucht die naar redelijkerwijs verwacht mag worden in staat is buiten het moederlichaam in leven te blijven.”²

24 weken was in 1984 bij de aanname van de abortuswet de kritische grens waarbij te vroeg geboren kinderen konden overleven. Met de voortschrijdende medische ontwikkelingen is deze grens nu lager komen te liggen.

In een memorie van toelichting op deze wet wordt uitgelegd waarom voor deze formulering is gekozen:

‘(..) het doden van een vrucht die naar redelijkerwijs verwacht mag worden in staat is buiten het moederlichaam in leven te blijven. Deze laatste formulering is aldus gekozen, omdat het levensvatbaar zijn van een vrucht pas onomstotelijk kan worden vastgesteld, nadat deze levend ter wereld is gebracht en – mogelijk dankzij de geboden medische verzorging – in leven is gebleven. Waar het dus om gaat, is dat het doden van een vrucht op zodanig tijdstip, dat zij naar ervaringsregels, gezien de stand van de medische wetenschap, een redelijke kans maakte – ter wereld gekomen – in leven te blijven, wordt gelijkgesteld aan opzettelijke levensberoving en aan een misdrijf tegen het leven gericht, als bedoeld in Titel XIX van het Tweede boek van het Wetboek van Strafrecht.’

Met regelmaat verschijnen er artikelen in de media waarin wordt beschreven dat er kinderen zijn geboren met 22 weken of 23 weken³, die dankzij goede zorg in leven blijven. Voor naleving van het Wetboek van Strafrecht heeft dit grote consequenties. Immers kinderen kunnen al na 22 weken overleven buiten de baarmoeder… En de medische wereld is hiervan op de hoogte. Naleving van het Wetboek van Strafrecht zou betekenen dat de Nederlandse overheid de informatie op haar sites over de abortusgrens moet herzien van 24 naar 22 weken. Er zijn nog al wat instellingen die door deze foutieve informatie van de overheid mensen op het verkeerde been zetten en onjuiste informatie doorgeven. Zoals bijvoorbeeld het FIOM⁴:

“Officieel is die termijn – voor abortus – gesteld op 24 weken, maar artsen houden in de praktijk vaak een termijn van 22 weken aan. Dat is omdat artsen tot op 2 weken nauwkeurig de duur van de zwangerschap kunnen bepalen. De termijn van 24 weken is vastgelegd in de Strafwet en heeft te maken met de levensvatbaarheid van het kind buiten de baarmoeder.”

FIOM stelt hier foutief dat de grens in wetboek van strafrecht is vastgesteld bij 24 weken. Dat is dus niet zo. Verder stelt het FIOM dat abortusartsen zelf al een grens aanhouden bij 22 weken omdat ze op twee weken nauwkeurig de zwangerschapstermijn kunnen vaststellen.

Op het moment dat de Overheid de abortustermijn naar de laatste stand van de medische wetenschap gaat aanpassen, dan verandert er heel erg veel. Als abortusartsen de veiligheidsmarge van 2 weken in verband met nauwkeurigheid van het bepalen van de zwangerschapstermijn blijven hanteren, dan zal er niet later geaborteerd worden dan 20 weken. Dat heeft direct consequenties voor de 20 weken echo’s in Nederland. Wat gaan we daarmee doen? Want als er bij de 20 weken echo afwijkingen worden geconstateerd dan kan het kind niet meer geaborteerd worden in een abortuscentrum. Wat nu geldt bij de 24 weken voor de abortusartsen zou ook moeten gelden bij een verkorting van de abortustermijn.

Deze verkorting heeft ook gevolgen voor een andere wetgeving in Nederland, namelijk de Wet op lijkbezorging.⁵ Hier wordt ook de 24 weken grens gehanteerd met de verplichting om het kind bij overlijden te begraven of te cremeren. Echter niet als het kindje voor de 24 weken is geboren of als het binnen 24 uur na geboorte overlijdt voor de 24 wekengrens. In augustus dit jaar leidde dit tot commotie in de media omdat er een misverstand bleek met een verzekeringsmaatschappij die de begrafenis niet wilde vergoeden van een kindje dat met 22 weken werd geboren.⁶ In een overheidspublicatie van 11 maart dit jaar is aan alle ambtenaren van de Burgerlijke stand bekend gemaakt dat wanneer een kind geboren wordt voor de 24 wekengrens, ouders alsnog van hun kind een akte van geboorte en van overlijden respectievelijk een akte van levenloos geboren kind kunnen laten opmaken.⁷ Hier geldt geen ondergrens, bleek op 22 april uit antwoorden op Kamervragen.⁸ Zo kunnen ouders van een doodgeboren kindje van bijvoorbeeld 12 weken een akte van levenloos geboren kindje laten opmaken. Op maandag 19 september kwam er wederom een verandering.⁹ Minister Plasterk gaf aan dat hij tegemoet komt aan de petitie¹⁰ zodat doodgeboren kinderen ook in de Basis Registratie Personen kunnen worden opgenomen. Zelfs met terugwerkende kracht. De verwarring wordt steeds groter. Een miskraam bij 12 weken, dan kan er alsnog een geboorteakte opgesteld worden en wordt het kindje gezien als een persoon. Terwijl geen enkel abortuscentrum spreekt over een kind en aborteert tot aan de 22ste week en het kind vervolgens als medisch afval wordt verwerkt. Het wordt tijd dat de overheid duidelijkheid gaat verschaffen over de abortustermijn en wat er geaborteerd wordt bij een abortus.

Dit artikel is met toestemming overgenomen uit Leef Magazine. De volledige bronvermelding luidt: Helden, K. van, 2016, De overheid verstrekt foutieve en verwarrende informatie over de abortusgrens, Leef 32 (6): 4-5 (PDF).