Inhoudsopgave
- 1 Hoe de nieuwe biologie het tijdperk van Darwin beëindigt
- 2 Down under en Duitsland
- 3 Omslagpunt
- 4 Informatie als sleutel tot begrip
- 5 Genetische redudantie
- 6 GUToB
- 7 Falsificatie
- 8 Ontvangst Terug naar de Oorsprong
- 9 Huidige werkzaamheden
- 10 Meer lezen van Peter Borger?
- 11 Terug naar de Oorsprong in de Logos Webshop
Hoe de nieuwe biologie het tijdperk van Darwin beëindigt
Bioloog Peter Borger betoogt in zijn in december 2021 uitgegeven boek dat het darwinistische paradigma, dat binnen de biologie (en ver daar buiten) dominant is, niet langer houdbaar is. Een intrigerende stelling die maakte dat ik graag een nadere kennismaking wilde met de auteur. Hieronder het interview met dr. Peter Borger.
Foto: Peter Borger bij BlueTube studio
Auteurs
- Hans Bezemer (HB), Docent natuur- en scheikunde, CSG De Lage Waard
- Peter Borger (PB), moleculair bioloog, werkte 25 jaar voor verschillende universiteiten (Groningen, Sydney, Basel, Zurich) en is sinds 2019 full time medewerker bij de Duitse studiegemeenschap „Wort und Wissen“.
HB: Voordat we inhoudelijk je boek gaan bespreken ben ik benieuwd naar je werkervaring en achtergrond als bioloog.
PB: Ik studeerde biologie in Haren (Groningen), waar ik in 1993 afstudeerde met als hoofdvakken biochemie en moleculaire genetica. Daarna deed ik promotieonderzoek in Groningen aan het UMCG. Daarvoor bestudeerde ik hoe genen van T cellen, waarvan men vermoedde dat ze een belangrijke rol spelen bij astma, worden aan- en uitgezet. Genregulatie, dus. Veel RNA- en signaaltransductiewerk. Na mijn promotie in 1998 deed ik een postdoc bij de afdeling pathologie van het UMCG. Daar maakte ik veel gebruik van de PCR technologie voor het aantonen van zeer geringe hoeveelheden RNA. Met als doel om single cel RT-PCR te kunnen gebruiken om genexpressiepatronen op cellulair nivo te kunnen bestuderen.
Down under en Duitsland
PB: Daarna, in 2001, ben ik samen met mijn vrouw, Lisa, naar Sydney (Australië) vertrokken voor een tweede postdoc. In 2004 begon ik een postdoc in Basel, waar ik 10 jaar zou blijven werken. Ik leidde een groepje jonge onderzoekers met speciale interesse voor het zogenaamde junk DNA [HB: delen van het DNA waarvan gedacht werd dat het geen functie heeft], waarvan ikzelf vermoedde dat het een belangrijke regulerende en genoom-stabiliserende rol vervult en mogelijk nog vele andere onbegrepen functies heeft — en dus geen junk DNA is, zoals men in die dagen nog volop geloofde. We onderzochten de zogenaamde LINEs 1, een soort retrotransposons, en hoe die betrokken waren bij luchtwegziekten. Na onvoorziene complicaties moest ik Basel verlaten en kreeg een positie aan de unikliniek in Zurich, waar ik de genetische studies naar leverregeneratieprocessen [HB: het opnieuw aangroeien van leverweefsel na een beschadiging] leidde. Het kwam erop neer dat we de expressiepatronen van alle lever-genen in biologische context plaatsen zonder a priori hypothese. Hetzelfde soort werk had ik ook al in Basel opgezet met een groep internationale bio-informatici. In Zurich studeerde ik ook verder aan LINEs. Ik vermoedde dat ze een belangrijke rol speelden bij kankerprocessen, met name als factoren die de cellen pluripotent houden.
Omslagpunt
HB: Zou je kunnen aangeven wat voor jou de aanleiding gaf om kritisch het huidige paradigma te gaan beschouwen?
PB: Toen ik in de jaren negentig van de vorige eeuw begon met mijn promotieonderzoek was een van de opvallende dingen van die dagen de zogenaamde „no-phenotype knockouts“. Ik beschrijf dat ook uitgebreid in mijn boek. Het is een begrip uit de functionele genoombiologie. Om de functies van genen te bestuderen had men een technologie ontwikkeld, waarbij men een bepaald gen uit het genoom van een muis verwijderde. Zo´n muis noemde men een „knock-out“. Men wilde aan de hand van het fenotype, dat het uitzetten van een gen met zich mee zou moeten brengen, de functie van het gen bepalen. De grote verrassing was dat vele knockouts geen afwijkend fenotype hadden. Dat was totaal onverwacht, want hoe konden zulke genen bestaan in een selectionistische wereld? Ik kwam tot de slotsom dat genen functioneren in holistische netwerken. Ze waren niet egoïstisch, zoals de tijdgeest het voorschreef, maar coöperatief. Ik concludeerde dat er geen selectiedruk op de afzonderlijke genen stond, maar op de netwerken als geheel. Een gradueel darwinistisch selectieproces kan het bestaan van zulke netwerken niet verklaren.
Informatie als sleutel tot begrip
HB: De Nieuwe Biologie speelt een belangrijke rol in je betoog, zou je een korte schets kunnen geven van de wat verstaan wordt onder de Nieuwe Biologie?
PB: Het begin van de Nieuwe Biologie is eigenlijk ook al weer oud. Je kunt het laten beginnen met de ontdekking van het DNA molecuul als informatiedrager. Dat was zo rondom 1950. In 1953 begrepen we, door de publicatie van de dubbele helix structuur van het DNA, ook hoe de informatie van de ene op andere generatie wordt doorgegeven. Een van de ontdekkers van die structuur, Francis Crick, schreef destijds in een brief aan zijn zoon, dat we te maken hebben met gecodeerde informatie. Voor mij begint daarmee de tijd van de Nieuwe Biologie. De tijd van het beschrijven van interacties tussen bloempjes, bijtjes en kevers is dan voorbij en begint het biologische informatietijdperk. In 1995 schreef evolutiebioloog George Williams dat we in de biologie met twee fundamenteel verschillende grootheden te maken hebben, namelijk met materie en met informatie. Ikzelf zag, dat het informatieconcept vrijwel niet door de biologie werd opgepakt.
Genetische redudantie
HB: In je boek haal je een keur van voorbeelden aan waarmee je onderbouwt dat het darwinistische paradigma niet meer houdbaar is.
Zou jij twee voorbeelden eruit kunnen lichten?
PB: Eentje heb ik zojuist al genoemd: genetische redundantie. Het zet grote vraagtekens bij het belang van natuurlijke selectie in de biologie. Met name waar het gaat om het verklaren van nieuwe structuren, nieuwe genetische programmatuur, nieuwe informatie. Daarmee is niet gezegd dat natuurlijke selectie geen rol heeft. Ik zeg slechts, dat het geen grote rol kan spelen bij de totstandkoming van werkelijk nieuwe informatie. Een ander voorbeeld is de falsificatie van Weismanns doctrine. Bij velen onbekend is het feit dat universele gemeenschappelijke afstamming, zoals die wordt onderwezen, gepaard moet gaan met een ononderbroken reeks van voortplantingscellen. De kiembaan mag niet onderbroken worden. Immers als die wordt onderbroken is dat niets anders dan: extinctie (uitsterven). De observatie is dat we een onderbroken lijn zien m.b.t. de cellulaire (ontogenetische) oorsprong van de voortplantingscellen. Dat duidt op een polyfylie van het leven, niet op monofylie. Met andere woorden, er is geen universele gemeenschappelijke afstamming, maar er zijn meerdere.
GUToB
HB: Je introduceert een alternatief paradigma: de Generale en Universele Theorie over Biologische Variatie (GUToB), waarbij ‘[d]e vele waarnemingen die Darwins evolutie hebben gefalsificeerd … de uitgangspunten van GUToB’ zijn.
Zou jij in hoofdlijnen deze theorie uiteen kunnen zetten?
PB: In een term: polyfyletisch preformationisme kun je het samenvatten. Het betekent dat er meerdere oertypen organismen bestonden, die door emergentie (zonder aanwijsbare oorzaak) snel verschillende soorten konden voortbrengen. Je kunt het vergelijken met het ontwikkelen van alle verschillende soorten cellen waaruit een mens is opgebouwd. Al die verschillende cellen, van huidcellen tot hersencellen, komen allemaal voort uit een bevruchte eicel, waarin alle informatie om al die honderden verschillende cellen voort te brengen reeds bestaat.
Falsificatie
HB: Waarmee zou GUToB gefalsificeerd worden?
PB: Elke echte wetenschappelijke theorie moet potentieel falsificeerbaar zijn. Zoals het een wetenschappelijke theorie betaamt, dient GUToB ook een potentiële waarneming te includeren die de theorie als geheel falsifieert. GUToB wordt verworpen na de observatie van het naturalistisch ontstaan van nieuwe unieke functionele genetische informatie. Genetische informatie, dus, die niet gerelateerd is aan al in de natuur voorkomende bestaande genetische sequenties. Als er vanzelf informatie zou ontstaan, zou dat fataal zijn voor mijn theorie.
Ontvangst Terug naar de Oorsprong
HB: Je boek is een heruitgave van een Engelse versie die je publiceerde op 24 november 2009 (de datum waar 150 jaar eerder Darwins wereldveranderende boek uitkwam).
Hoe is door de jaren heen je boek ontvangen?
PB: Ik schreef de basis van mijn boek in het Engels, toen ik in Sydney woonde en die was 2005 gereed. In 2009 kwam een gepopulariseerde versie uit in Nederland die ook voor de leek toegankelijk is. De uitgave van vorig jaar is een herziene, ge-update versie van die eerdere Nederlandstalige uitgave. Het bevat een extra hoofdstuk die de laatste 12 jaar biologische ontdekkingen in de context van mijn boek van 2009 stelt. Vrijwel alles wat ik in 2009 schreef of voorspelde bleek juist. Zelfs mutaties, waarover ik schreef dat ze niet alleen maar toevallig optreden in het DNA, maar dat er voorspelbare mechanismen mee gemoeid gaan, werden begin dit jaar (2022) bevestigd. Ik denk dus dat mijn boek een enorm goed alternatief is voor wat men als evolutietheorie onderwijst, omdat die nog steeds heel erg leunt op toeval en noodzaak. Het is echter anders: er zijn mechanismen die nuttige mutaties sturen als respons op een veranderende omgeving. Dat komt wel heel dicht in de buurt van Lamarck, die begin 19e eeuw schreef dat organismen verworven eigenschappen op hun nakomelingen konden overdragen. En dat blijkt inderdaad te kunnen gebeuren.
Lamarck zat er dichter bij de biologische realiteit dan Darwin, denk ik soms.
Mijn boek werd goed ontvangen door mensen die het naturalistisch-materialisme niet als levensvisie (geloof) hebben aangenomen. Mensen die hun wereldbeeld daarop wel hebben gebouwd bleken mijn grootste opponenten. Onder het motto dat mijn theorie niet naturalistische is, doen ze er alles aan om deze te weerleggen. Maar mijn theorie is wel degelijk naturalistisch; ik heb nergens metafysisch ingrijpen nodig. Wat ook interessant is, sommige christelijke journalisten en theologen die evolutie aanvaarden, bleken grote tegenstanders. Dat heb ik nooit kunnen begrijpen.
Huidige werkzaamheden
HB: Tot slot, waar bestaan op dit moment je werkzaamheden uit?
PB: Sinds November 2019 werk ik full time voor de Duitse Studievereniging Wort und Wissen. Het is een apologetische christelijke vereniging, die de biologie benadert vanuit de positie van schepping. Zij doen onderzoek vanuit het Intelligent Design framework en de conclusie dat er een hogere intelligentie verantwoordelijk kan zijn voor het leven wordt niet bij voorbaat uitgesloten, zoals het materialistisch-naturalistische paradigma dat wel doet. Dat geeft enorm veel denkvrijheid. En dat is precies wat je als wetenschapper nodig hebt.
Meer lezen van Peter Borger?
Lees hier meer artikelen van dr. Peter Borger.
Terug naar de Oorsprong in de Logos Webshop
U kunt het herziene boek Terug naar de Oorsprong kopen in onze Logos Webshop.
Tags: Peter Borger.
