Planten hebben licht en water nodig om te overleven – maar dat wist je waarschijnlijk al. Wist je dat planten eigenlijk ‘aangetrokken’ worden tot licht en water? Planten groeien naar het licht en naar het water. Dit wordt tropisme genoemd, en is een verbazingwekkende weergave van Gods ontwerp in de natuur.
Dit kinderartikel is van best hoog niveau en dus vooral geschikt voor iets oudere kinderen.
Alle zonnebloemen zijn gericht naar links: daar staat de zon!
Tropisme is de wetenschappelijke naam voor hoe planten zich bewegen naar de dingen die het meest essentieel zijn voor hun overleven. Tropisme komt van het Griekse woord tropos, dat ‘draaien’ betekent.
Planten zullen bewegen om de dingen te bereiken die God heeft voorzien om hen te ondersteunen. Wanneer een zaadje ontkiemt, zullen de wortels altijd naar beneden groeien en de stengel altijd naar boven, naar het licht toe. De plant voelt de aantrekkingskracht van de zwaartekracht en zal de wortels laten groeien in de richting van die aantrekkingskracht (dit wordt geotropisme genoemd). Als de wortels of de stengel weerstand ondervinden, zullen ze om het object op hun pad heen bewegen.
Planten bewegen ook in de richting van de meest directe bron van zonlicht. Als het licht op één kant van het groeiende plantje valt, zal de andere kant sneller groeien om de bladeren naar het licht toe te buigen (fototropisme). Kweek wat radijsjes bij een raam en ze zullen buigen naar het licht dat door het raam binnenkomt. Draai de pot om en ze zullen binnen een paar uur weer de andere kant op buigen.
- Neem een binnenplantje en zet dat 24 uur op een donkere plek
- Zet de plant daarna op een open plek voor het raam
- Kijk 24 uur hierna welke kant de blaadjes op groeien. Je zult zien dat de blaadjes naar het licht toegroeien!
Bladeren zijn plat – door ontwerp
Planten groeien niet alleen naar het licht toe maar ze laten hun bladeren ook zo groeien dat ze het meeste voordeel hebben van het licht dat op hen valt. Één van deze manieren is om bladeren te laten groeien die plat zijn. Als de bladeren gekruld zouden zijn, zouden ze niet zoveel zon krijgen, omdat een deel van het blad dan in de schaduw zou liggen. Het kweken van een plat blad klinkt misschien gemakkelijk, maar in werkelijkheid is het heel ingewikkeld. Want het moet aan de randen sneller groeien dan in het midden. Die groei moet minuut voor minuut en cel voor cel worden gecontroleerd. Je kunt het zien gebeuren als je naar de groei van een nieuw zaailingplantje kijkt: het begint opgekruld, en ontkrult geleidelijk tot een rechte stengel en platte bladeren. Hiervoor gelden dezelfde groeiregels als die waardoor de plant naar het licht toe buigt. Zoals eerder genoemd.
Iets anders over planten en zonlicht is hoe belangrijk ze zijn voor jou en mij. Je weet waarschijnlijk wel dat je lichaam (en elk ander levend wezen) energie nodig heeft om te leven, maar het zou geen zin hebben rond te lopen met een benzinetank op je rug, of zonnepanelen op je hoofd. De energie die je nodig hebt komt van je voedsel, vooral planten zoals fruit en groenten, en dieren die planten eten, zoals koeien en kippen.
Planten: voedselfabrieken op zonne-energie
Waar komt de energie die we uit deze voedingsmiddelen halen in de eerste plaats vandaan? Die komt van zonlicht, dat door de planten wordt opgevangen, meestal in hun bladeren, in een zeer ingewikkeld proces dat fotosynthese heet. (“Foto” heeft te maken met licht, zoals in het eerder genoemde “fototropisme”, en “synthese” heeft te maken met het samenvoegen van dingen, dus fotosynthese heeft te maken met het gebruik van licht om chemicaliën samen te voegen om energie op te slaan). Dit is de reden waarom planten naar het licht toe proberen te groeien.
De belangrijkste chemische stoffen die bij de fotosynthese worden gebruikt zijn water en kooldioxide. Het water komt via de stam of stengel uit de grond, en het kooldioxide komt uit de lucht. Wanneer een deeltje zonlicht (foton genoemd) op een blad valt, wordt het opgevangen door de chemicaliën in het blad. Het blad heeft kleine machinerieën die de energie van vier fotonen tegelijk opslaan. Pas bij vier is de energie genoeg om de sterke bindingen in een watermolecuul (H2O) te verbreken. Dan kunnen de waterstof (H) en de zuurstof (O) uit het watermolecuul zich met de kooldioxide verbinden tot zetmeel en suikers, die vol opgeslagen energie zitten. Daarom zitten er zoete suikers in fruit, en zetmeel in aardappelen. Dieren en mensen kunnen deze energie gebruiken als ze plantaardig voedsel eten.
Planten en mensen: allebei door Jezus geschapen
Als God deze ingewikkelde systemen niet had ontworpen, zou leven niet mogelijk zijn. Veel dingen veroorzaken duisternis in de wereld, en als de planten niet naar het licht zouden kunnen bewegen, of de energie daarin niet zouden kunnen opvangen, zouden zij niet overleven, en wij ook niet. Het is allemaal onderdeel van Gods slimme ontwerp voor onze wereld.
Wij lijken in sommige opzichten veel op planten: We groeien, we planten ons voort, we ademen, we hebben water nodig en we zijn opgebouwd uit cellen. Net als planten hebben wij fysiek licht nodig, maar ook geestelijk licht. Dat komt van onze Schepper en Redder, Jezus Christus. Wereldse dingen kunnen een schaduw werpen in onze relatie met Jezus, maar als we groeien naar het ‘licht’ dat Jezus geeft, kunnen we elke duisternis overwinnen, en versterkt worden in karakter en geloof.
Spreuken 16:15 vertelt ons,
Bronvermelding
Dit kinderartikel is met toestemming overgenomen van Creation Ministries International (Creation Kids). Erin Hughes en Gordon Howard, Facing the Light, 2014.
Verdieping voor ouders
https://answersingenesis.org/biology/plants/creepy-crawly-plants/ (Engelstalig)
https://creation.com/flat-leaves-a-curly-problem (Engelstalig)
https://creation.com/green-power-photosynthesis (Engelstalig)
Tags: planten groeien naar het licht. Planten groeien naar het licht.
