We leven in een tijd met ongekende vrijheden! Op het gebied van seksualiteit zijn zo’n beetje alle taboes verleden tijd. We leven in een samenleving waarin we worden gebombardeerd met seksuele boodschappen via de media, reclame, internet, in films en gewoon op straat. Onze samenleving is zodanig verseksualiseerd dat we gewend zijn geraakt aan het idee dat seks, evenals eten en drinken, een eerste levensbehoefte zou zijn. Seks wordt gezien als iets waar je recht op hebt, en gaat in de eerste plaats om de vervulling van iemands persoonlijke behoeften.
De meeste tieners groeien op met dit ontstane idee, en weten vaak niet anders. Het belangrijkste, zo wordt hen geleerd, is de wederzijdse instemming en goede bescherming tegen zwangerschap en soa. En niet te vergeten: seks is belangrijk voor je persoonlijke ontplooiing!
Hoewel seksuele vrijheid over het algemeen gezien wordt als een belangrijke verworvenheid en een groot recht, zien we ook een heel andere tendens. Er is veel eenzaamheid en depressiviteit, veel verwarring rond seksuele identiteit, en het aantal mensen en kinderen met ernstige hechtingsproblemen is groter dan ooit. Elk jaar worden er duizenden kinderen geboren buiten de setting van een veilig gezin, en nog eens duizenden kinderen zien nooit het levenslicht omdat zij werden geaborteerd.
Waar is er iets misgegaan? Waar zijn er dingen scheef gaan lopen?
Mijns inziens heeft dit alles te maken met het feit dat de wijze waarop wij heden ten dage met seksualiteit omgaan zo compleet anders is dan hoe onze Schepper dat ooit bedacht heeft.
Het originele plan
Ieder mens heeft van nature de behoefte aan liefde en intimiteit. We verlangen ten diepste naar een verbondenheid waarin we gekend en aanvaard en geliefd zijn. Aan deze diepe menselijke behoefte, die ons menszijn kenmerkt, komt onze Schepper de mensen tegemoet in de ‘gebruiksaanwijzing’ die Hij vanaf het begin van de mensheid al meegaf.
In het eerste hoofdstuk van de Bijbel lezen we over de schepping. Hij schiep de mens naar zijn evenbeeld, en dat evenbeeld omvat zowel het mannelijke als het vrouwelijke (Gen. 1:27).
In Genesis 2 lezen we dat de eerste mens iemand miste die bij hem paste. Daarom maakte God een vrouw, en de mens jubelde: eindelijk iemand die aan mij gelijk is, mijn eigen vlees en bloed! Hierna volgt de bekende tekst: Zo komt het dat een man zich losmaakt van zijn vader en moeder, zich hecht aan zijn vrouw, met wie hij één van lichaam wordt.
Zie je de volgorde? En zie je de constructie? Eerst op eigen benen staan, en dan ervoor kiezen je als man en vrouw aan elkaar te verbinden. Pas dan staan de kaders voor seksualiteit. Gods ontwerp voor seks is gebaseerd op echte liefde en toewijding, en resulteert in een nog sterkere hechting. Wanneer een verlangen naar liefde wordt gereduceerd tot een verlangen naar seks alleen, missen we het doel volledig. Seks voelt geweldig, maar dat is niet het belangrijkste doel. Het doel van seks is eenheid, elkaar dienen en zuivere, trouwe liefde. Gods ontwerp voor seks wordt gemotiveerd door liefde, en is zo waardevol, maar ook kwetsbaar dat Hij er om het te beschermen de kaders van een levenseenheid -het huwelijk- van een man en een vrouw omheen plaatst. Zo kunnen zij uiting geven aan hun liefde en zich aan elkaar hechten, en vertrouwen, toewijding en liefde zullen daarbij blijven toenemen. Dat is het idee!
Bijzonder is dat juist deze intieme manier van liefhebben nieuw leven kan doen ontstaan. Dat laat zien dat God, de bron van leven, liefde is. Hij koos ervoor om de seksuele relatie te gebruiken als middel tot voortplanting, ingebed in de veilige context van het huwelijk en het gezin. Dat zorgt voor de stabiliteit en het gevoel van verbondenheid waarin een kind het beste kan gedijen. Dit is het originele plan voor een goed leven, dat ontsprong uit zijn hart!
Onze kinderen zijn Gods kinderen
Het is de zorg en de liefde van de Schepper voor de mensheid dat Hij het gezin bedacht waarin kinderen kunnen opgroeien. Hij is de God van het leven, en het leven van elk mens gaat Hem aan het hart. Het is goed om te bedenken dat het vóór de zondeval was dat Hij deze instructies gaf, en dat Hij dit plan de kwalificatie ‘zeer goed’ gaf. Voor elk kind bedacht Hij een veilige plek, namelijk een gezin waarin vader en moeder samen Gods beeld, zijn hart, zouden weerspiegelen. In dit plan zou het kindje in perfecte situatie van liefde en veiligheid geboren worden en opgroeien. Het kind zou zowel Gods vaderhart als zijn moederhart leren kennen, omdat het dit weerspiegeld ziet in beide ouders. Dat is ten diepste Gods intentie voor ieder mens, voor ieder kind!
Zijn zorg is er al voor de kinderen in de moederschoot. Psalm 139 laat zien hoe zorgvuldig Hij ieder mens maakt. Van Jeremia (1:5) lezen we zelfs dat Hij hem al had uitgekozen voordat hij in de moederschoot gevormd werd. Het wordt nog persoonlijker van God uit gezien. Hij noemt zelfs onze kinderen zijn eigendom! In Ezechiël 16:21 roept Hij uit: Je slachtte Mijn kinderen! Hier schreeuwt een diep gekrenkte Vader. Als je aan kinderen komt, ook aan ongeboren kinderen, dan kom je aan Gods hart.
Het aantasten van Gods ordening
Seksualiteit naar Gods idee heeft het kenmerk van duurzaamheid en van trouw, en is exclusief bedoeld voor degene met wie je een levenseenheid bent aangegaan. De betekenis die er vandaag de dag veelal aan gegeven wordt is van zo’n geheel andere orde. Seks wordt los gekoppeld van een huwelijk en ook steeds meer van een relatie, en wordt gereduceerd tot een genotsmiddel of een consumptieartikel. Omdat seks als kenmerk heeft dat het hecht, vindt er behalve lichamelijke ook geestelijke en neurologische hechting plaats. Bij kortstondige relaties en one night stands wordt er schade toegebracht aan, en pleeg je roofbouw op dat vermogen je te hechten. Dat gebeurt iedere keer wanneer een hechting ontbonden wordt. Hier zit een belangrijke oorzaak dat veel mensen niet meer in staat zijn een duurzame relatie in stand te houden.
Wanneer we de eenheid tussen het huwelijk, seksualiteit en gezin uit elkaar halen, tasten we Gods ordening aan, met alle gevolgen van dien. Gebroken harten, gebroken huwelijken en gezinnen, onbedoelde zwangerschappen, kinderen die in instabiele situaties opgroeien, zwangerschappen die eindigen in een abortus…
Als we Gods ordening aantasten, raken we Hem in het hart!
Het hart van God
Ik noemde het al: we zijn gemaakt naar het beeld van God, en dat evenbeeld is mannelijk en vrouwelijk. We kunnen ook zeggen: God heeft een vaderhart en een moederhart. Hij wil zowel vaderliefde als moederliefde geven. Hij ontfermt zich als een vader over ons (Psalm 103) en leert ons dat Hij Abba, vader, voor ons is (Galaten 4). Hij vertroost ons als een moeder aan haar borst (Jesaja 66) en stelt ons gerust zoals een moeder dat doet (Psalm 131).
Moeders leren kinderen vooral om te ontspannen, te zorgen, te troosten en te koesteren. Vaders leren kinderen om te handelen, vertrouwen te hebben, zich veilig te voelen in een lastige situatie door spannende, soms risicovolle en grens verkennende activiteiten te ondernemen. Denk aan de vader die zijn kind in de lucht gooit: Het kind leert zo dat het ondanks de spannende situatie toch veilig is. Je hebt zowel mannelijke als vrouwelijke strategieën nodig om in het leven op eigen benen te kunnen staan.
In onze samenleving is in de loop der jaren een disconnectie ontstaan tussen het huwelijk en seksualiteit, en mede daardoor zijn er veel gebroken gezinnen en eenoudergezinnen ontstaan. Veel kinderen groeien op zonder aanwezige vader, veel kinderen kennen hun vader zelfs niet. Bij de jeugdhulpverlening wordt een afwezige vader (hetzij fysiek, hetzij emotioneel of geestelijk) als voorname factor beschouwd voor risicogedrag onder kinderen. Daarnaast is er de vraag: wie laat hen het vaderhart van God zien?
Verantwoordelijkheid
Als mens dragen we verantwoordelijkheid voor het menselijk leven. Dat God zulke bijzondere instructies meegeeft, laat zien hoe beschermwaardig Hij zelf het leven vindt, en hoe lief Hij elk mens persoonlijk heeft. Elk mens is het voorwerp van zijn liefde, en vanuit dat besef mogen we met elkaar omgaan, ook met het ongeboren leven. Dat prille leven verdient een plek van veiligheid en liefde van een vader en een moeder.
Seks en nieuw leven zijn (bio)logisch gezien onlosmakelijk met elkaar verbonden. In een veilige setting is een kindje welkom en geborgen, zelfs wanneer een zwangerschap onverwacht is. Maar ook als die setting er niet is en als je geen kinderwens hebt, kan er een zwangerschap ontstaan. Anticonceptie is niet altijd even betrouwbaar gebleken. Je speelt met leven als je onverantwoord met seksualiteit omgaat.
God is de bron van het leven, en als het zijn ordening is dat Hij menselijk leven aan mensen toevertrouwt door middel van seksualiteit, dan kunnen we dus niet met seks omgaan alsof het alleen maar een genotsmiddel is. Als er een zwangerschap ontstaat, is dat nooit een ongelukje, maar een logisch gevolg van seks. Er is een situatie gecreëerd waarin een kind verwekt kan worden! Denk je eens in wat een enorme verantwoordelijkheid er op dat moment genomen is!
Wanneer er een onverwachte zwangerschap is ontstaan en men wil het kindje niet, wordt vaak voor een abortus gekozen, omdat men de verantwoordelijkheid voor een kindje niet op zich wil of kan nemen. Zodoende wordt het een ‘verantwoordelijk besluit’ genoemd om het kindje te doden. Als het gaat om een zwangerschap bij een tiener, dan wordt het zelfs ‘onverantwoord’ genoemd om het kindje te houden.
Mijn overtuiging is dat die verantwoordelijkheid al eerder genomen moet worden, namelijk door de keuze om seksualiteit te reserveren voor die levenseenheid waarin een kindje welkom is wanneer het zich aandient.
Opvoeding en onderwijs
Als je aan een tiener vraagt wat zijn of haar droom voor later is, dan krijg je meestal te horen: iemand om mijn leven mee te delen, een gezin, een leuke plek om te wonen. Dit is een droom die de meeste jonge mensen diep van binnen hebben, en die te maken heeft met onze eerder genoemde behoefte ons te diep verbinden.
Tegelijkertijd groeien zij op in een oversekste samenleving die hen uitdaagt om zoveel mogelijke seksuele ervaring op te doen. Behalve hun eigen opspelende hormonen krijgen zij te maken met groepsdruk om hieraan mee te doen. Het is een uitdaging om hen goed voor te lichten en hen hierin te begeleiden in het maken van goede keuzes. Dat begint al wanneer je kind nog klein is. Het is goed je kind van jongs af aan het originele plan van God voor te stellen. Niet als theologische omlijsting, maar vanuit de wetenschap dat Hij precies weet hoe een mens in elkaar zit en hoe seksualiteit echt werkt!
Tanja Blokland
www.powerinpurity.nl
Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen en verscheen eerder in Leef magazine van Schreeuw om Leven december 2020.
