De apostelen leefden echt. Daar hoeft niemand aan te twijfelen. Als je dat toch doet, bezoek dan eens hun graven. Voor een aantal van hen zijn die namelijk bekend.
Dat de Bijbel historisch betrouwbaar is blijkt uit archeologische vondsten. Die wijzen erop dat genoemde personen echt hebben geleefd. Je kunt daarbij denken aan oudtestamentische koningen als David en Salomo1, maar ook aan bijvoorbeeld de apostelen. Van een aantal van hen zijn de oorspronkelijke graven bekend, maar niet van allemaal. Het bepalen waar de apostelen zijn gestorven, wordt bemoeilijkt doordat de oude geschriften over hun geschiedenis niet altijd betrouwbaar zijn. Daar komt bij dat vanaf de 5de eeuw na Christus hun stoffelijke resten om allerlei redenen naar andere steden zijn verplaatst. Waar ze oorspronkelijk lagen begraven, is niet altijd goed gedocumenteerd. Wel duidelijk zijn de oorspronkelijke graven van de apostelen die hieronder genoemd worden:
- Johannes’ graf is in Efeze, in Zuidwest Turkije.
- Graven van de beide Jakobussen zijn in Jeruzalem.
- Andreas’ graf is in het Griekse Patras.
- Nathanaël bijgenaamd Bartolomeüs. Zijn graf ligt in Baskale, Zuidoost Turkije.
- Filippus’ graf ligt in Hiërapolis, in Zuidwest Turkije, dat tegenwoordig Pamukkale heet.
- Thomas’ graf is in een basiliek in Mylapore, India
Het graf van Filippus
Het graf van de apostel Filippus, waar hij meteen na zijn dood is begraven, zou in de zomer van 2011 zijn ontdekt in het zuidwesten van
Turkije. Maar… klopt dit wel?
Oude geschriften bevestigen dat Filippus uiteindelijk rond 80 na Christus tijdens christenvervolgingen de marteldood onderging en begraven werd in Hiërapolis.
De vondst van het graf van Filippus is heel bijzonder. Het kan namelijk inzicht geven in wat er gebeurde nadat de Bijbelse geschiedschrijving ophield. Reden temeer om de betrouwbaarheid van deze vondst onder de loep te nemen. Zouden zijn stoffelijke resten nog in Hiërapolis te vinden zijn?
Nieuwe tombe ontdekt
Sinds de 19de eeuw vinden er archeologische opgravingen in Hiërapolis plaats; ook op de locatie van het veronderstelde oorspronkelijke graf van de apostel Filippus. Vorig jaar zomer werd niet ver van deze plek een oude kerk ontdekt. Midden in deze kerk vonden archeologen, onder leiding van de
Italiaanse professor D’Andria, een tombe. D’Andria en zijn collega’s denken dat het gaat om de graftombe van de apostel Filippus. Volgens D’Andria zijn de stoffelijke resten van Filippus in de Byzantijnse tijd (5de eeuw na Christus) uit zijn oorspronkelijke graf in het Martyrium gehaald en
vervolgens naar de tombe in deze kerk verplaatst. Het zou dan de nieuwe rustplaats zijn voor Filippus’ stoffelijke resten. Wat bleek echter toen de archeologen de tombe openden? Hij was leeg!
Lange traditie
Dit lijkt te bevestigen wat een oud geschrift stelt. Daarin staat dat de Latijnse paus Johannes III (560-572 na Christus) de stoffelijke resten van Filippus uit het graf in Hiëropolis heeft laten overbrengen naar Constantinopel, en daarna naar Rome. Daar, in Rome, zouden de resten in een nieuwe tombe zijn gelegd. Deze staat in een basiliek die tegenwoordig de kerk van de Heilige Apostelen wordt genoemd. Wel kun je zeggen dat de vondst van vorig jaar erop wijst dat er al een heel lange traditie bestaat die een heilige genaamd Filippus met de stad Hiërapolis verbindt. Je kunt dan ook zeker stellen dat de apostel ooit in Hiërapolis is gestorven en begraven. Maar dat wil niet zeggen dat zijn stoffelijke resten er nog steeds te vinden zijn.
Hiërapolis, een strategische plek
Hiërapolis, de stad waar Filippus is begraven, betekent ‘heilige stad’. Het heeft (nog steeds) hete bronnen waarvan verondersteld wordt dat ze een geneeskrachtige werking hebben. De stad trok al in Filippus’ dagen veel internationale bezoekers. Een strategische plek dus voor een zendeling.
Hiërapolis lag niet ver van de steden Kolosse en Laodicea, die ook in de Bijbel worden genoemd. In de 5de eeuw na Christus werd in Hiërapolis een Martyrium gebouwd. Dat is een ereplaats van een ooggetuige van Jezus. Dit Martyrium bouwde men op de plaats waar Filippus, naar men veronderstelde, meteen na zijn marteldood is begraven. De stad werd daarna geteisterd door zware aardbevingen. Een beving in de 7de eeuw maakte vrijwel een eind aan de stad. Bekend is dat de veronderstelde begraafplaats van Filippus vanaf de 9de eeuw opnieuw een bedevaartsoord voor Christenen werd.
Dit artikel is met toestemming overgenomen uit Weet Magazine. De volledige bronvermelding luidt: Putten, M.M. van, 2012, Stille getuigen. Apostelgraven maken nieuwtestamentische geschiedenis en wat erna gebeurde tastbaar, Weet 17: 18-19.
