Vraag: Volgens Google is er een vulkaan onder Moddergat, in Noordoost-Friesland, het gebied waar ik woon. In en rondom Noordoost-Friesland zijn ook gasvelden die de NAM in sneltreinvaart leeg trekt. Het ‘hand aan de kraan’-principe voor het Waddengebied is geschonden; er worden miljarden kubieke meters extra gas gewonnen. Levert dat geen extra gevaren op vanwege die vulkaan? Op vrijdag 9 augustus 2013 was er namelijk rond Moddergat een aardbeving van 1.8 op de schaal van Richter, op 3 kilometer diepte in de Waddenzee. Het epicentrum was zo’n 2 tot 5 kilometer bij ons vandaan. De NAM ontkent nu het gevaar, net als in Groningen. Ik ben benieuwd naar hoe de redactie van Weet Magazine tegen deze problematiek aankijkt.
Antwoord: De Zuidwalvulkaan ligt begraven onder ruim 3 kilometer sedimenten en zout. Hij bevindt zich tussen Harlingen en Vlieland, zo’n 60 kilometer west-zuidwest van Moddergat. Deze vulkaan is ooit actief geweest, maar dat is lang geleden. Ter geruststelling: het is uitgesloten dat gaswinning uit het sedimentaire gesteente een uitgedoofde vulkaan kan activeren. Op de website groningerbodem-beweging.nl kun je zien dat het aardbevingsgebied ten gunste van de gaswinning zo’n 40 kilometer ten oosten van Moddergat ligt.
Uw vraag is wel begrijpelijk. Je zult maar een recente aardbeving tezamen met aankondigingen van extra boringen in je directe omgeving meemaken. Dan ga je wel nadenken. Toch is de situatie in Moddergat niet vergelijkbaar met de situatie in de provincie Groningen. In een zeer grote gasbel onder Groningen is de gasdruk in poreus gesteente inmiddels gedaald naar een absoluut minimum. Deze gasdruk was oorspronkelijk gelijk aan de hydrostatische druk van het grondwater. Het gas drijft namelijk op het grondwater dat het gas omhoog perst tegen de ondoordringbare zoutlaag. Met boringen door het zout wist men het gas eenvoudig te winnen. Maar het probleem is dat de winning zo snel plaatsvindt dat het grondwater het vrijkomende volume niet snel genoeg kan vullen. De ondoordringbare zoutlaag bedekt een oppervlak van 500.000 km2. Het grondwater moet dus zijdelings door poreuze gesteenten over grote afstanden toestromen. Omdat het water niet snel genoeg toestroomt, daalt de druk in de gasbel onder een grote regio naar een onverantwoord laag niveau. Dit verzwakt de diepe bodem, waardoor verzakkingen en aardbevingen optreden.
Je kunt dit probleem eenvoudig oplossen door de gaskraan dicht te draaien en het water de tijd te geven om het gas weer op druk te brengen. Dat betekent uitstel van gaswinning, waarbij het gas vanzelf weer naar de originele hydrostatische druk wordt gebracht. Alleen door het water de tijd te geven om vrijgekomen ruimtes op druk te brengen, kan gaswinning veilig zonder bodemdaling en aardbevingen plaatsvinden. De begroting van de Nederlandse staat leunt met jaarlijks 12 miljard euro zwaar op de gasinkomsten. De schade voor de bewoners is geaccepteerd en ingecalculeerd.
Dit artikel is met toestemming overgenomen uit Weet Magazine. De volledige bronvermelding luidt: Heerema, S.J., 2014, Vulkaan onder Friesland. Gaat dat geen problemen opleveren met al die gasboringen?, Weet 26: 31.
Andere artikelen van Stef Heerema
- Zoutmagma gestold in interactie met modder
- Zoutpijlervorming onder vuur
- Vulkaan onder Friesland
- Oorsprongsdogmas ter discussie
- Kerken die evolutietheorie omarmen lopen leeg
- Christus kennen door geologie
- Kerken onderneem actie
- Universiteit doceert sprookje
- Het getuigenis van het zout der aarde
- Reisverslag van studiebijeenkomst met geologen
- Ongezouten kritiek
- IJstijdverschijnselen
- Alle artikelen van Stef Heerema
Noord Nederland is in het nieuws. Gaswinning vanonder een zoutlaag leidt tot bevingen. De zoutlaag vormde bergen van 3000 meter, begraven onder lagen zand, klei en kalk. Deze lagen, de fossielen en de brandstoffen zijn in één modderige catastrofe gevormd.
Stef Heerema publiceerde zijn werk in Journal of Creation, Grondboor & Hamer, Factum en Weet Magazine. Hij is bestuurder bij Logos Instituut en ForumC, lid van de Nederlandse Geologische Vereniging en van het Koninklijk Nederlands Geologisch Mijnbouwkundig Genootschap. Gij is geschoold in toegepaste natuurkunde, was betrokken bij warmtebehandeling in gesmolten zout en verkocht stoominstallaties. Hij was in Engeland gedetacheerd voor de engineering van een Uranium verrijkingsfabriek. Als zelfstandig ingenieur onderzocht hij de haalbaaarheid van een zoutmijn in Nederland.
Bethel University heeft deze toegankelijke studie naar zondvloed vastgelegd in oktober 2017. Met inleiding van Ds. Jacob Folkerts: “We hebben een stevig verhaal. Als je het hebt over de Schrift, kunnen we zeggen: we hebben nog steeds de beste papieren. We hebben een verhaal dat standhoudt en laat je niet afschrikken door wetenschap.”
