Welk gezag heeft wetenschap?

Welk gezag heeft wetenschap? En welke plek heeft God in deze wetenschap? Om antwoord te geven op deze vragen moeten we onderscheid maken tussen twee vormen van wetenschap.

Twee soorten wetenschap

De wetenschap heeft ons veel goeds gebracht: mensen op de maan, goedkoop voedsel, moderne geneeskunde, computers, elektriciteit, enz. Voor al deze verworvenheden zijn en worden er experimenten gedaan, waaruit conclusies worden getrokken. Vervolgens worden weer nieuwe experimenten gedaan om deze conclusies of ideeën te testen. In dit soort onderzoek zijn de resultaten, gevolgtrekkingen en conclusies nauw verbonden aan de experimenten en is er dikwijls weinig ruimte voor speculatie. Dit type wetenschap behoort tot de proces- of operationele wetenschap. Dit heeft tot grote vooruitgang in kennis geleid en is de mensheid tot zegen geweest. 

Maar er is ook een andere vorm van wetenschap, namelijk die het verleden bestudeert. Dit zou historische wetenschap genoemd kunnen worden, die zich bezighoudt met de oorsprong. Deze wetenschap, die erachter probeert te komen wat er in het verleden is gebeurd, is beperkt, omdat we geen directe experimenten kunnen doen op zaken die in het verleden speelden en de geschiedenis niet herhaald kan worden. Experimenten die in het heden kunnen worden uitgevoerd en betrekking hebben op het verleden, zijn vrij beperkt. Het gevolg hiervan is dat de conclusies nogal wat giswerk met zich meebrengen. 

Hoe verder de onderzochte gebeurtenis in het verleden ligt en hoe langer de reeks gevolgtrekkingen is, des te meer er gegist moet worden. Er is in dat geval ook des te meer ruimte voor niet-wetenschappelijke factoren om de conclusies te beïnvloeden. Een van deze factoren is bijvoorbeeld de (al dan niet) religieuze overtuiging van de wetenschapper die bij het onderzoek betrokken is. Wat wordt gepresenteerd als ‘wetenschap’ met betrekking tot het verleden, kan heel goed weinig meer inhouden dan de eigen wereldbeschouwing van de wetenschapper. De conflicten tussen ‘wetenschap’ en ‘religie’ treden op bij historische wetenschap, niet bij operationele wetenschap. Jammer genoeg zorgt het respect dat de operationele wetenschap door haar successen heeft verdiend, bij veel mensen voor verwarring. Er bestaat de neiging om aan de speculatieve beweringen van de historische wetenschap hetzelfde gezag toe te kennen als aan operationele wetenschap. Maar dat is ten onrechte.

Bij de historische wetenschap wordt niet zozeer het bewijs in het heden betwist, maar veeleer de gevolgtrekkingen met betrekking tot het verleden. Wetenschappers die geloven in het verslag in de Bijbel (die zelf beweert het Woord van God te zijn ¹ zullen tot andere conclusies komen dan degenen die de Bijbel negeren. Een welbewuste ontkenning van Gods Woord (2 Petr. 3:3-7) is de oorzaak van meningsverschillen over ‘historische wetenschap’.

De mythe van atheïsme en wetenschap. Is wetenschap anti-God?

Tegenwoordig denken velen dat wetenschap anti-God is. Atheïsten stimuleren deze gedachte alleen maar, door te beweren dat hun manier van denken ‘wetenschappelijk’ is. Door dit te beweren zijn zij echter alleen bezig om de wetenschap te herdefiniëren, met het doel God uit te sluiten. Feit is dat de wetenschap pas opbloeide toen de bijbelse visie op de schepping wortel begon te schieten, op het moment dat de Reformatie in Europa doorbrak. De vooronderstellingen die een wetenschappelijke aanpak van het onderzoeken van de wereld mogelijk maakten, zijn afkomstig uit de Bijbel. Denk bijvoorbeeld aan de vooronderstelling dat het geschapen heelal echt, consistent en begrijpelijk is en dat de mogelijkheid bestaat dit te onderzoeken. Zelfs niet-christelijke wetenschapshistorici als Loren Eiseley erkennen dit. ² Nagenoeg elke tak van de wetenschap werd ofwel gegrondvest, of mede gegrondvest of zeer sterk vooruitgeholpen door wetenschappers die geloofden in het bijbelse verslag van de schepping en de zondvloed. ^{3 4} En ook in onze tijd zijn er nog vele wetenschappers die in de Bijbel geloven. ⁵

Tags: Welk gezag heeft wetenschap?

1. Psalm 78:5, 2 Timótheüs 3:14–17, 2 Petrus 1:19–21. God, Die de Bijbel heeft geïnspireerd, heeft altijd bestaan, is volmaakt en liegt nooit (Tit. 1:2). Zie ook Psalm 119 om het belang van Gods Woord, de Bijbel, te verstaan.
2. L. Eiseley, Darwin’s Century: Evolution and the Man who Discovered it, Doubleday, New York, 1969, p. 62.
3. H.M. Morris, Men of Science, Men of God, Master Books, VS, 1982.
4. C. Wieland (red.), The Genesis Files, Master Books, VS, 2004; www.creation.com/bios.
5. J. Ashton, In Six Days: Why 50 Scientists Choose to Believe in Creation, New Holland Publishers, Sydney, Australië, 1999.

Gerelateerde berichten:

Hoe werkt wetenschap? 30 nieuwe minivideo´s over Bijbel, wetenschap en evolutie Het ontstaan van leven zonder Schepper (abiogenese) is onmogelijk! Atheïsten geloven in wonderen: vijf voorbeelden