Kameleons heb je in verschillende soorten en maten. Gemiddeld worden ze zo’n 20 centimeter groot, maar de grootste kunnen wel meer dan een halve meter lang zijn. De bekendste eigenschap van de kameleon is dat hij van kleur kan veranderen. Dat is echter geen camouflage! En van kleur veranderen is niet het enige wonderlijke aan dit kleurrijke beestje.
Het is een bekende mythe dat een kameleon van kleur verandert om zich te verstoppen. Maar dat is niet zo. De kleur verandert namelijk afhankelijk van de temperatuur, licht en… hun gemoedstoestand! Sommige soorten worden geel of rood als ze boos zijn. Dat is dus een waarschuwing voor soortgenoten: kom niet bij me in de buurt! Andere soorten worden juist opvallend blauw in de paringstijd. Blijkbaar vinden de vrouwtjes dat aantrekkelijk. Maar hoe verandert een kameleon van kleur?
Kameleons hebben een speciale huid die deze kleurveranderingen mogelijk maakt. Onder een transparante bovenlaag zitten drie verschillende pigmentlagen met kleurcellen. Door het uitzetten of samentrekken van de verschillende huidcellen verandert de kameleon van kleur. Een nieuw kleurtje aannemen is niet de enige bijzondere eigenschap die kameleons hebben. Hun ogen, die ze onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen, hebben een negatieve lens. Dat is uniek in de dierenwereld. Alle andere dieren (en de mens) hebben een positieve lens, die het beeld op één punt concentreert. De lens van de kameleon spreidt het beeld uit. Hierdoor kunnen ze tot vlak voor hun ogen scherp zien. Met hun speciale ogen kunnen kameleons heel goed de afstand tot hun prooi inschatten.
Als ze eenmaal een lekker hapje voor ogen hebben schiet hun tong, die tot wel anderhalve keer de lengte van het beestje zelf is, met enorme snelheid op het doel af. De versnelling van de tong is wel 50 g (50 keer de versnelling van de zwaartekracht; ter vergelijking, een mens raakt bij 10 g bewusteloos). Om de tong zo snel af te schieten heeft een kameleon een speciaal katapultmechaniek dat de lange tong ‘afvuurt’. Zover bekend is er geen enkel ander dier met een soortgelijk systeem.
Om de prooi vervolgens te grijpen heeft een kameleon een soort zuignap aan het uiteinde van zijn tong. Door vlak voor het moment van inslag twee spiertjes aan te spannen wordt het midden van de tong naar binnen getrokken, waardoor de zuignap ontstaat. Op deze manier kan hij ook gladde insecten razendsnel vangen.
Dit artikel is met toestemming overgenomen van de website van Weet Magazine. Het originele artikel is hier te vinden.
