Waarom moeten de scheppingsdagen per se gewone dagen zijn?

Waarom moeten het per se gewone dagen zijn? Kunnen de scheppingsdagen geen symbolische dagen zijn van een langere periode? 

1. Genesis is geschreven als geschiedenis, niet als poëzie.

Het Hebreeuws heeft speciale grammaticale vormen die voor geschiedschrijving worden gebruikt, en in Genesis 1-11 wordt van deze vormen gebruikgemaakt. Het gedeelte heeft dezelfde structuur als Genesis 12 en alle navolgende hoofdstukken en het grootste deel van Exodus, Jozua, Richteren, etc. Het is beslist geen poëzie of allegorie.

Genesis staat vol met ‘En … en … en …’ Dit wijst op geschiedschrijving (Hebreeuws: , het betekent zoveel als ‘en toen’); technisch wordt dit de vav consecutive genoemd ( , ook vaak vermeld als waw).

De Hebreeuwse werkwoordsvormen in Genesis 1 hebben een bijzondere eigenschap, die precies past bij de wijze waarop de Hebreeën geschiedenis of een serie gebeurtenissen uit het verleden verhaalden. In zo’n vertelling is alleen het eerste werkwoord een perfectum (voltooide tijd, qatal), terwijl de daaropvolgende werkwoorden, waarmee de verhalende vorm wordt gecontinueerd, onvoltooide werkwoordsvormen zijn (imperfectum, vayyiqtol). ¹ In Genesis 1 staat het eerste werkwoord (bara, scheppen, lett. voortbrengen) in de voltooide tijd, terwijl de volgende werkwoorden waardoor het verhaal wordt voortgezet, onvoltooid zijn. ² In een correcte bijbelvertaling worden deze specifieke Hebreeuwse werkwoordsvormen in de voltooide (of verleden) tijd gezet.

Genesis 1-11 bevat nog verscheidene andere kenmerken van een historisch verslag, zoals de specifiek Hebreeuwse ‘notae accusativi’. Dit is een speciale lidwoordsvorm die het onderwerp van het werkwoord aangeeft (‘In den beginne schiep God de hemel en de aarde’, Gen. 1:1). Een ander kenmerk is dat termen vaak zorgvuldig geformuleerd worden. Een kenmerk van Hebreeuwse poëzie is parallellisme. Dit treffen we bijvoorbeeld aan in veel Psalmen, maar in Genesis komt dit bijna niet voor. ³

Zelfs de weinige poëtische passages in Genesis (zoals Gen. 1:27 en 2:23) gaan over werkelijke gebeurtenissen, net als veel Psalmen (zoals Ps. 78). Zelfs als Genesis poëtisch zou zijn, hoeft dat nog niet te betekenen dat het niet historisch is.

Een gedeelte dat qua structuur de grootste overeenkomst vertoont met Genesis 1 is het tekstgedeelte Numeri 7:10-84. Beide gedeelten zijn duidelijk gestructureerd en bevatten het Hebreeuwse woord yom in de betekenis van ‘dag’ in combinatie met een getal. In beide gevallen gaat het om een genummerde opeenvolging van dagen. In Numeri 7 brengen alle twaalf stammen een offer op verschillende dagen:

Die nu op de eerste dag zijn offerande offerde, was Nahesson, de zoon van Amminádab, voor de stam van Juda …

Op de tweede dag offerde Netháneël, de zoon van Zuar, de overste van Issaschar …

Op de derde dag offerde de overste der zonen van Zebulon, Elíab, de zoon van Helon …

Op de vierde dag offerde de overste der kinderen van Ruben, Elízur, de zoon van Sedéür …

Op de twaalfde dag offerde de overste der kinderen van Nafthali, Ahira, de zoon van Enan ….

De gelijkenis tussen Numeri 7 en Genesis is nog sprekender als we opmerken dat Numeri 7 niet alleen net als Genesis genummerde dagen heeft ( yôm), maar ook nog eens verwijst naar de complete reeks van dagen met de woorden ‘op de dag als’ (Num. 7:10 en 7:84). Ondanks dat met de woorden ‘op de dag als’ wordt verwezen naar de volledige reeks dagen, twijfelt niemand eraan dat de genummerde dagen in Numeri 7 (vers 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48, 54, 60, 66, 72 en 78) gewone dagen zijn, omdat die het woordje ‘op’ missen. Dit weerlegt de bewering dat ‘op de dag als’ ( beyom) ⁴ in Genesis 2:4 aantoont dat de scheppingsdagen geen normale dagen waren. ‘Op de dag als’ of ‘ten dage als’ is een Hebreeuws idioom voor ‘ten tijde dat’ (zie bijvoorbeeld Gen. 2:4 in de NBV of NBG ’51). ⁵ Genesis 2:4 luidt in de Statenvertaling: ‘Dit zijn de geboorten des hemels en der aarde, als zij geschapen werden; ten dage als (yom) de HEERE God de aarde en de hemel maakte.’ Het vetgedrukte stukje is een vertaling van een bepaalde vorm van yom. In dit geval betekent yom dus niet ‘dag’, maar verwijst het naar de volledige reeks dagen. Dit is door verschillende mensen aangehaald als argument dat yom niet ‘dag’ hoeft te betekenen. Van het gestructureerde verslag in Numeri 7, een opeenvolging van genummerde dagen, beweert niemand dat het geen geschiedenis is maar slechts een poëtisch raamwerk met een of andere theologische les. Niemand twijfelt eraan dat de dagen in Numeri gewone dagen zijn. Er is dus geen grammaticale basis om de dagen in Genesis 1 wel anders te interpreteren. Genesis 1 is rechttoe rechtaan een beschrijving van de geschiedenis.

Hebraïsten bevestigen dat Genesis geschreven is als een historisch verslag. Bijvoorbeeld James Barr, hebraïst aan Oxford, die schreef: ‘… er is waarschijnlijk, voor zover ik weet, geen enkele hoogleraar Hebreeuws of Oude Testament aan een vooraanstaande universiteit die niet gelooft dat de schrijver van Genesis zijn lezers duidelijk wilde maken dat:

a. de schepping plaatsvond in een serie van zes dagen die hetzelfde waren als de 24 uur durende dagen van tegenwoordig;

b. de getallen in de geslachtsregisters in Genesis door simpele optelling een chronologie bevatten die het begin van de wereld verbindt met de latere fasen van het bijbelse verhaal;

c. de zondvloed ten tijde van Noach wereldwijd was en al het menselijke en dierlijke leven vernietigde, behalve dat in de ark.’ ⁶

Barr gelooft zelf niet in Genesis – hij hangt een neo-orthodoxe visie aan – maar begrijpt wel wat de Hebreeuwse schrijver over wilde brengen. Sommigen vinden dat we het citaat van Barr misbruiken, omdat hij zelf niet in de historiciteit van Genesis gelooft. Maar dat is juist waarom we zijn uitspraak gebruiken; Barr is een zogenaamde ‘vijandige getuige’. Aangezien hij de tekst geen autoriteit toedicht en dus geen motieven heeft om Genesis op een bepaalde manier te interpreteren, kan hij vrijuit zeggen hoe de auteur het bedoeld heeft. Dit staat in schril contrast met sommige ‘evangelicale’ theologen die proberen de Bijbel nog een soort van autoriteit te laten behouden, zonder dat ze geloven dat die veel te vertellen heeft over de geschiedenis. ‘Worstelen met de tekst’, wordt dat wel eens genoemd.

Door de frequenties van verschillende typen werkwoorden in historische en poëtische Hebreeuwse teksten met elkaar te vergelijken, heeft de hebraïst dr. Stephen Boyd statistisch aangetoond dat Genesis 1 duidelijk binnen het genre geschiedschrijving valt. Het is geen poëzie. Hij concludeerde: ‘Er is maar één logische en houdbare conclusie: God schiep alles in zes letterlijke dagen.’ ⁷

Enkele andere hebraïsten die letterlijke scheppingsdagen onderschrijven zijn dr. Andrew Steinmann, universitair hoofddocent Theologie en Hebreeuws aan de Concordia University in Illinois, A. Steinmann, dha as an ordinal number and the meaning of Genesis 1:5, 2002, JETS 45(4):577–584; www.etsjets.org/jets/journal/45/45-4/45-4-PP577-584_JETS.pdf. dr. Robert McCabe, hoogleraar Oude Testament aan het Detroit Baptist Theological Seminary in Allen Park, Michigan,  R.V. McCabe, A defense of literal days in the Creation Week, Detroit Baptist Seminary Journal 5:97–123, 2000; www.dbts.edu/dbts/journals/2000/mccabe.pdf. en dr. Ting Wang, docent Bijbels Hebreeuws aan de Stanford University. J. Sarfati, Hebrew scholar affirms that Genesis means what it says! Interview met dr Ting Wang, Lecturer in Biblical Hebrew, Creation 27(4):48–51; www.creation.com/wang. 

2. Het gebruik van ‘dag’ in Genesis 1 vergeleken met andere Hebreeuwse tekstgedeelten

Een belangrijk hulpmiddel bij het interpreteren van een bijbelgedeelte is het vergelijken van woordgebruik en zinsdelen met andere teksten in de Bijbel.

Hoe wordt het woord ‘dag’ gebruikt in Genesis? Hier volgt de context waarin dat woord gebruikt wordt (naar de Statenvertaling):

En God noemde het licht dag, en de duisternis noemde Hij nacht. Toen was het avond geweest, en het was morgen geweest, de eerste dag. … Toen was het avond geweest, en het was morgen geweest, de tweede dag. … de derde dag … de vierde dag … de vijfde dag … de zesde dag.

Het is veelzeggend dat hét standaard Hebreeuws woordenboek aangeeft dat ‘dag’ in Genesis 1:5 een ‘dag van vierentwintig uur’ is. ⁸ Deze ‘dag’ wordt gedefinieerd als een cyclus van avond en ochtend, nacht en dag, en is voorzien van een nummer. Eigenlijk hoeven we niet meer verder te gaan, het is zonneklaar wat ‘dag’ in Genesis 1 betekent! Zoals de vrijzinnige hoogleraar Marcus Dods van New College in Edinburgh in de negentiende eeuw al zei: ‘… als, om een voorbeeld te noemen, het woord “dag” in deze hoofdstukken niet een periode van vierentwintig uur aangeeft, is het interpreteren van de Schriften een hopeloze onderneming.’ ⁹

Let erop dat ‘dag’ in Genesis 1 gebruikt wordt in combinatie met een getal. Buiten Genesis wordt ‘dag’ (in meervoud of enkelvoud) nog 410 keer gebruikt in combinatie met een getal, en in die gevallen is het altijd een gewone dag. ¹⁰

Buiten Genesis 1 worden ‘avond’ en ‘morgen’ 38 keer gebruikt in combinatie met ‘dag’, en het gaat dan altijd over een gewone dag. ‘Avond’ of ‘morgen’ worden nog 23 keer gebruikt in combinatie met ‘dag’, en er wordt in al die gevallen een gewone dag bedoeld. En 52 keer worden de woorden ‘dag’ en ‘nacht’ samen gebruikt, en ook dan is er altijd sprake van een gewone dag.

De Bijbel en de logica laten ons geen andere keus dan de ‘dagen’ in Genesis 1 als ‘gewone’ dagen te beschouwen.

3. De scheppingsweek is het fundament voor de zevendaagse week

Exodus 20:11 vat de scheppingsweek samen. Dit vers weerlegt alle herinterpretaties die gebruikt worden om de Bijbel in overeenstemming te brengen met miljoenen jaren (de kadertheorie; het idee dat de scheppingsdagen lange tijdperken waren; de hiaattheorie of restitutieleer (zie hoofdstuk 3); ‘Gods dagen zijn niet onze dagen’; openbaringsdagen i.p.v. scheppingsdagen, etc.). Want in dit vers wordt de scheppingsweek aangevoerd als reden voor onze zevendaagse week met daarin één rustdag: ‘Want in zes dagen heeft de HEERE de hemel en de aarde gemaakt, de zee en al wat daarin is, en Hij rustte ten zevenden dage; daarom zegende de HEERE de sabbatdag, en heiligde denzelve.’

Dit was niet het idee van Mozes of een of andere latere redacteur of kopiist. Ook niet van een van de vermeende auteurs, Jahwist, Elohist, Deuteronomist of Priester, zoals de reeds lang weerlegde documentairehypothese (JEDP-hypothese) veronderstelt. ^{11 12} Het is God Zelf Die deze woorden sprak, want in Exodus 20:1 staat: ‘Toen sprak God al deze woorden, zeggende: …’

God deed er zes dagen over om alles te maken. Meer dan de ‘hemel en de aarde (…), de zee en al wat daarin is’, is er niet. Dit is allesomvattend en benadrukt de volledigheid. ‘God schiep het heelal’, zou een goede parafrase zijn. ¹³ Toen stopte God met Zijn werk en rustte op de zevende dag, de ‘rustdag’. God had er geen zes dagen voor hoeven uittrekken en Hij had ook geen rust nodig (Jes. 40:28), maar Hij deed het op deze manier om het patroon van onze week neer te zetten. Hier komt onze zevendaagse week vandaan.

Exodus 20:11 alleen al weerlegt alle pogingen om de leeftijd van het heelal op te rekken.

Andere problemen met interpretaties die wijzen op lange tijdsperioden

1. De volgorde van gebeurtenissen

Pogingen om het raamwerk van Genesis 1 op te rekken door de dagen te interpreteren als tijdperken, stranden sowieso. Deze herinterpretaties proberen namelijk seculiere theorieën de ruimte te bieden, terwijl deze een totaal andere volgorde van gebeurtenissen veronderstellen dan de scheppingsvolgorde in de Bijbel (zie onderstaande tabel).

Een aantal verschillen tussen de volgorde van de evolutie en de scheppingsvolgorde in de Bijbel:

2. Hoe werden de planten bestoven?

Planten werden geschapen op dag 3, maar de bestuivers pas op dag 5 of 6. Als deze dagen honderden miljoenen jaren of langer geduurd hebben, wie hebben de planten dan bestoven om hun voortbestaan veilig te stellen? Sommige planten onderhouden complexe symbiotische relaties met hun bestuivers, zoals de Yucca, die door de mot bestoven wordt.

3. Adams leeftijd

God schiep Adam op de zesde dag. Adam maakte de zevende dag mee en stierf op de leeftijd van 930 jaar (Gen. 5:5). Als iedere dag een lange tijdsperiode was (al zouden het perioden zijn geweest van slechts duizenden jaren), of als de zevende dag nog steeds voortduurde, zou Adams leeftijd bij zijn sterven niet kloppen.

Conclusie

Het is een kwestie van gezag. Heeft de historische ‘wetenschap’ autoriteit, of de Bijbel? Voor degenen die de Bijbel, Gods Woord, als ultieme autoriteit zien, en het historische fundament onder het Evangelie serieus nemen, namelijk Adams zondeval, die de scheppingsorde aantastte, is geloof in zes ‘gewone’ dagen de enige logisch consistente conclusie.

Pogingen om Genesis los te koppelen van de echte geschiedenis van het heelal, maken van het christendom een irrelevant verhaal. ‘Geloof’ is dan niet veel meer dan een virus in het brein, waarbij de wens de vader is van de gedachte, net als in sprookjes. Ruim een eeuw geleden maakte de Schotse theoloog James Denney de profetische opmerking: ‘De scheiding van religie en wetenschap betekent uiteindelijk de scheiding tussen religie en de waarheid. Dit betekent dat religie onder oprechte mensen zal verdwijnen.’

Dit is wat grotendeels gebeurd is met het ooit christelijke Westen. Na de capitulatie voor ‘miljoenen jaren’, waarop kosmische, geologische en biologische evolutie zijn gebaseerd, heeft het zijn geestelijke en morele anker verloren. De verscheidene herinterpretaties van Genesis die in dit hoofdstuk besproken zijn, hebben aan deze capitulatie bijgedragen.

Meer lezen

Scheppingsdagen van 24 uur – waarom is het belangrijk?
Voor gedetailleerde informatie over het volledige onderwerp, zie hoofdstuk 2 in J. Sarfati, Refuting Compromise, 2004. Te bestellen via www.scheppingofevolutie.nl. 

1. P. Joüon en T. Muraoka, A Grammar of Biblical Hebrew: Part Three: Syntax, p. 390, Pontifical Biblical Institute, Rome, 1991.
2. Zie ook de statistische analyse van Hebreeuwse werkwoordsvormen door hebraïst Stephen Boyd, 2004: The biblical Hebrew Creation account: New numbers tell the story, ICR Impact 377; www.icr.org/pdf/imp/imp-377.pdf.
3. W.C. Kaiser jr., The literary form of Genesis 1–11, in J.B. Payne, New Perspectives on the Old Testament, Word Inc., Waco, Texas, VS, 1970, p. 59–60.
4. De verzen in Numeri bevatten het woordje bayyom, waarbij ‘a’ het lidwoord (‘de’) vertegenwoordigt. Het woordje bayyom betekent dus ‘op de (eerste, tweede, etc.) dag’. Dit is anders dan bij het woordje beyom, dat geen lidwoord bevat.
5. J. Sarfati, Hebrew scholar affirms that Genesis means what it says! Interview met dr Ting Wang, Lecturer in Biblical Hebrew, Creation 27(4):48–51; www.creation.com/wang.
6. J. Barr, Brief aan David C.C. Watson, 23 april 1984.
7. S.W. Boyd, The biblical Hebrew creation account: new numbers tell the story. Impact 377, 4 pag; www.icr.org/pdf/imp/imp-377.pdf.
8. K. Koehler en W. Baumgartner (red.), M.E.J. Richardson (vert.), 2002. Hebrew-Aramaic Lexicon of the Old Testament.
9. M. Dods, 1888, zoals aangehaald door D.F. Kelly, Creation and Change, Christian Focus Publications, Fearn, VK, 1997, p. 112.
10. De getallen komen van J. Stambaugh, The days of creation: A semantic approach. Proc. Evangelical Society’s Far West Region Meeting, The Master’s Seminary, Sun Valley, Californië, 1996.
11. R. Grigg, Did Moses really write Genesis? Creation 20(4):43–46, 1998; www.creation. com/jedp.
12. Holding, J.P., Does Genesis hold up under critic’s scrutiny? (response to critic of ref. 32), www.creation.com/moses-critic.
13. Het is een merisme, een stijlfiguur waarbij twee tegenovergestelde dingen gecombineerd worden in één alomvattend concept. In het Nederlands zeggen we bijvoorbeeld dat een winkel ‘dag en nacht’ open is als deze 24 uur per dag geopend is. Andere voorbeelden zijn ‘oost en west’, ‘bergen en dalen’ en ‘hoog en laag’. ‘Hemel en aarde’ werd gebruikt voor de volledige schepping, omdat het Hebreeuws geen woord heeft voor ‘heelal’. Zie H.C. Leupold, Exposition of Genesis, 1:41, Baker Book House, Michigan, 1942. Leupold citeert soortgelijke uitdrukkingen in Jeremia 10:16; Jesaja 44:24; Psalm 103:19, 119:91 en Prediker 11:5.

Gerelateerde berichten:

Scheppingsdagen van 24 uur – waarom is het belangrijk? Hoe is Genesis geïnterpreteerd in het verleden? 8 Argumenten tegen zesdaagse schepping weerlegd Archeologische plaatsen – betrouwbaarheid Oude Testament (3)