Al eeuwen lang wordt er Bijbels Hebreeuws op de universiteiten en theologische hogescholen gegeven. Dominees en voorgangers behoren immers Hebreeuws te kennen, zodat zij uit het Oude Testament kunnen preken. De laatste tientallen jaren zien we echter dat steeds meer niet-theologen Bijbels Hebreeuws gaan leren. Bijvoorbeeld omdat ze het Oude Testament in de grondtaal willen lezen of vanuit interesse in het Jodendom. Op de website van de Vereniging tot bevordering van kennis van Hebreeuws www.hebreeuws.org vind je informatie over zo’n 115 cursussen Hebreeuws in 57 plaatsen.
Op de theologische opleidingen worden de Hebreeuwse grammatica’s van J.P. Lettinga en van A.J.C. Verhey gebruikt. Deze zijn geschikt voor studenten met een universitair niveau. Maar voor “gewone” mensen die Bijbels Hebreeuws willen leren, is het niveau van deze boeken vaak veel te hoog. Lettinga gebruikt Latijnse begrippen om de grammatica te beschrijven, zonder deze uit te leggen. De bijbehorende oefen- en werkboeken zijn beperkt.
Het grammatica- en werkboek van mevr. Vrolijk voorziet daarom in een duidelijke behoefte. Het is geschikt voor niet theologisch geschoolde studenten, en wel om een aantal redenen.
- Zij legt de grammatica van het Bijbels Hebreeuws stap voor stap uit. Daarbij worden veel voorbeelden gegeven. Tegelijkertijd wordt na ieder onderdeel verwezen naar het werkboek met oefeningen die de student kan maken. De antwoorden op de oefeningen staan achterin.
- Het werkboek is haast even dik als het grammaticaboek. Dat vind je maar bij heel weinig Hebreeuwse grammatica’s. Ik vind dat wel een sterk punt. Hebreeuws leren is oefenen en oefenen. Niet iedereen heeft een fotografisch geheugen.
- Het is een mooie druk met grote letters en een duidelijke en plezierig leesbare Hebreeuwse letter.
Het valt me op dat ze inhoudelijk sterk aanleunt tegen de grammatica van Lettinga. Bijvoorbeeld waar het de weergave in het Nederlands van de Hebreeuwse letters betreft en het gebruik van de Latijnse termen voor grammaticale begrippen, maar dan wel uitgelegd. Dat heeft een voordeel omdat wanneer iemand hierna op een universiteit theologie gaat studeren, gemakkelijk de overgang kan maken. Het kan ook een nadeel zijn, omdat de manier waarop de Hebreeuwse letters worden weergegeven, niet altijd overeenkomt met hoe ze worden uitgesproken.
Dit boek wordt aanbevolen voor zelfstudie. Ik ben heel benieuwd of dat ook zo in de praktijk zal zijn. Het zal wel van de student afhangen. Ik denk dat enige begeleiding toch wel nodig zal zijn. Maar er zijn daarnaast zoveel hulpmiddelen van internet te verkrijgen.
Ik beveel dit boek van harte aan bij een ieder die Bijbels Hebreeuws wil leren. Hebreeuws is een moeilijke maar mooie taal. De tijd en energie die je er in steekt, wordt dubbel en dwars beloond als je eenmaal in staat bent het OT in de grondtaal te lezen.
N.a.v. A.E.M.A. Vrolijk, Grammatica van het Bijbels Hebreeuws, Buijten & Schipperheijn Motief, Amsterdam 2020, 29,95 euro en Grammatica van het Bijbels Hebreeuws, Werkboek , Buijten & Schpperheijn Motief, Amsterdam 2020, 24,95 euro.
